Ngày 14-1, tại Hà Nội, Tòa án nhân dân (TAND) tối cao đã tổ chức Hội nghị đánh giá tình hình thực hiện các nhiệm vụ công tác của các Tòa án năm 2018 và từ đầu nhiệm kỳ 2016-2020 đến nay; đồng thời xác định mục tiêu, nhiệm vụ trọng tâm công tác trong thời gian tới. Hội nghị được tổ chức theo hình thức tập trung kết hợp với trực tuyến giữa điểm cầu trung tâm tại Hà Nội với 778 điểm cầu tại Tòa án quân sự Trung ương và TAND trên toàn quốc.

Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng, Trưởng ban Chỉ đạo cải cách tư pháp Trung ương

Phát biểu chỉ đạo hội nghị, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng, Trưởng ban Chỉ đạo cải cách tư pháp Trung ương, nêu rõ: Những năm qua, quy mô dân số và quy mô nền kinh tế của đất nước ngày càng gia tăng, đồng thời, số lượng các vụ vi phạm, tội phạm, tranh chấp… cũng ngày càng nhiều, nhưng các Toà án đã cố gắng giải quyết tốt, đạt tỉ lệ gần 96%. Chất lượng xét xử không ngừng được nâng lên; tỉ lệ các bản án, quyết định bị huỷ, sửa liên tục giảm dần qua các năm.

Từ đầu nhiệm kỳ đến nay, nhất là trong năm 2018, thực hiện các Nghị quyết của Đảng, Nhà nước về cải cách tư pháp, Tòa án các cấp đã chủ động, sáng tạo trong chỉ đạo, điều hành; đề ra nhiều chủ trương với những giải pháp đột phá để nâng cao chất lượng xét xử, đạt thành tích quan trọng trong thực hiện Chiến lược cải cách tư pháp.

Tòa án các cấp đã tham gia tích cực, có hiệu quả vào cuộc đấu tranh phòng, chống tham nhũng; góp phần hiện thực hóa và khẳng định quyết tâm chống tham nhũng của Đảng, Nhà nước ta, từng bước kiềm chế tội phạm tham nhũng. Nhiều vụ án lớn đã được phát hiện và xử lý nghiêm minh như: Vụ Trịnh Xuân Thanh, vụ Đinh La Thăng, vụ Phạm Công Danh, vụ Hà Văn Thắm, vụ Trần Phương Bình, vụ Phan Văn Anh Vũ (Vũ Nhôm)… Từ năm 2016 đến năm 2018, các Tòa án đã xét xử đạt tỉ lệ 93,5% về số vụ, 93,6% số bị cáo phạm các tội tham nhũng, thu hồi hàng ngàn tỉ đồng, nhiều nhà cửa, đất đai và các tài sản khác.

"Hình phạt mà các Toà án quyết định đối với các bị cáo phạm tội tham nhũng là sự cảnh báo nghiêm khắc cho sự lạm dụng quyền lực và tuỳ tiện, vi phạm pháp luật, xâm phạm lợi ích của Nhà nước và nhân dân. Qua xét xử, nhiều Hội đồng xét xử cũng chỉ ra nguyên nhân, điều kiện dẫn đến vi phạm; kiên quyết khởi tố tại phiên toà khi phát hiện tội phạm chưa được điều tra, xử lý; kiến nghị nhiều nội dung liên quan đến trách nhiệm quản lý nhà nước, những kẽ hở của cơ chế, chính sách để các cơ quan liên quan có biện pháp phòng ngừa, khắc phục hiệu quả"- Tổng Bí thư, Chủ tịch nước nêu rõ.

Toàn ngành tập trung xây dựng TAND công khai, minh bạch, phục vụ nhân dân, chịu sự giám sát của nhân dân. Hệ thống tổ chức của Tòa án các cấp không ngừng được hoàn thiện. Các Tòa án đã triển khai nhiều giải pháp để tăng cường kỷ cương, kỷ luật trong thực thi công vụ cho đội ngũ cán bộ.

Tổng Bí thư, Chủ tịch nước cũng chỉ rõ những tồn tại, hạn chế ngành Tòa án cần khắc phục trong thời gian tới; đồng thời nhấn mạnh: Năm 2019 có vị trí rất quan trọng trong việc thực hiện thắng lợi toàn bộ Nghị quyết Đại hội XII của Đảng, đồng thời bắt đầu triển khai các công việc chuẩn bị cho đại hội đảng bộ các cấp, tiến tới Đại hội lần thứ XIII của Đảng. Trọng trách của các Tòa án là cần tập trung thực hiện khẩn trương hơn các yêu cầu cải cách tư pháp; những nhiệm vụ còn lại của nhiệm kỳ.

Toàn ngành cần tiếp tục nâng cao chất lượng xét xử, không để xảy ra việc xét xử oan, sai, bỏ lọt tội phạm và người phạm tội; xây dựng nền tư pháp văn minh, tiến bộ, trong đó Tòa án đóng vai trò trung tâm là nội dung quan trọng để không ngừng hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Nhiệm vụ trọng tâm của các Tòa án là phải nâng cao chất lượng xét xử; không làm oan người vô tội, không bỏ lọt tội phạm và người phạm tội; hạn chế thấp nhất các bản án bị hủy, bị sửa do lỗi chủ quan. Khi phát hiện các bản án sai sót phải kiên quyết khắc phục, thành tâm nhận khuyết điểm, sửa chữa để bảo vệ quyền và lợi ích của nhân dân.

Tổng Bí thư, Chủ tịch nước đặc biệt lưu ý, ngành Tòa án cần chăm lo xây dựng Đảng, xây dựng Ngành, thực hiện tốt Nghị quyết Trung ương 4 Khóa XII về tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng. Chất lượng của nền tư pháp xét cho cùng là do cán bộ tư pháp quyết định, vì họ là những người trực tiếp "cầm cân nảy mực". Mỗi sai sót trong thực thi công vụ của cán bộ tư pháp đều ảnh hưởng đến sinh mạng chính trị và lợi ích, thậm chí cả tính mạng của người dân. Việc xây dựng đội ngũ cán bộ, nhất là các thẩm phán thanh liêm, chính trực, vững vàng về bản lĩnh chính trị, giỏi về nghiệp vụ, tinh thông pháp luật phải là ưu tiên hàng đầu của các Tòa án.

Tổng Bí thư, Chủ tịch nước hoan nghênh Hội đồng tuyển chọn thẩm phán quốc gia đã ban hành "Bộ Quy tắc đạo đức và ứng xử của thẩm phán"; mỗi thẩm phán phải soi vào, lấy các chuẩn mực của Bộ Quy tắc này để phấn đấu, giữ gìn và rèn luyện. Đồng thời, thẩm phán cũng phải nêu gương như đảng viên lãnh đạo; đội ngũ thẩm phán tốt, đáng tin cậy phải được xây dựng trên nền đội ngũ đảng viên tiên phong, gương mẫu.

Tổng Bí thư, Chủ tịch nước yêu cầu ngành tòa án tiếp tục thực hiện các nhiệm vụ cải cách tư pháp. Thực hiện Nghị quyết Trung ương 6 khóa XII, các Tòa án phải sắp xếp lại tổ chức tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả và phù hợp với yêu cầu của thực tiễn. Trong điều kiện đất nước hội nhập quốc tế sâu rộng, Tòa án phải mở rộng, nâng cao chất lượng hợp tác với các thiết chế xét xử và trọng tài quốc tế để đủ năng lực giải quyết các vụ án, vụ việc xuyên quốc gia; qua đó nâng cao vị thế của Tòa án Việt Nam trên trường quốc tế.

Tổng Bí thư, Chủ tịch nước chỉ rõ: Năm 2020, tổng kết thực hiện Nghị quyết số 49-NQ/TW của Đảng, chuẩn bị Đại hội XIII của Đảng, cần suy nghĩ những định hướng cho một chiến lược cải cách tư pháp mới của Tòa án nói riêng, nền tư pháp nói chung. Bác Hồ đã từng dạy: "Các chú xử hay là rất tốt, nhưng nếu không phải hay xử còn tốt hơn". Nhiệm vụ của Tòa án trong tiến trình cải cách tư pháp mới là phải nghiên cứu thấu đáo, sẵn sàng ứng phó với những vấn đề do cuộc sống đặt ra, chuẩn bị cho việc xét xử và giải quyết tốt cả tội phạm phi truyền thống, tranh chấp phi truyền thống và vi phạm phi truyền thống.

Ngành Tòa án cần tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin; hoàn thành việc xây dựng Tòa án điện tử trước năm 2025; tăng cường tính công khai, minh bạch vốn là thuộc tính của hoạt động Tòa án, qua đó nâng cao mức độ thuận lợi và sự hài lòng của người dân; nâng cao khả năng kiểm soát hoạt động tư pháp và đánh giá năng lực, trách nhiệm, phẩm chất của các thẩm phán thực chất hơn.

Tác giả: D.Ngọc

Nguồn tin: Báo Người lao động