Toàn bộ xe để ở tầng 1 của chung cư mini bị thiêu rụi sau vụ cháy kinh hoàng - Ảnh: HỒNG QUANG

Viện Kiểm sát nhân dân TP Hà Nội vừa ban hành cáo trạng vụ cháy chung cư mini 9 tầng trên phố Khương Hạ (quận Thanh Xuân, TP Hà Nội) khiến 56 người chết, 44 người bị thương, xảy ra ngày 12-9-2023.

Viện kiểm sát truy tố ông Nghiêm Quang Minh (44 tuổi, chủ chung cư mini ở phố Khương Hạ) về tội vi phạm quy định về phòng cháy, chữa cháy.

6 người khác bị truy tố về tội thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng gồm ông Trần Trọng Khang (cựu đội trưởng thanh tra xây dựng quận Thanh Xuân, giai đoạn 2013-2016), Phạm Tần Anh (cựu phó chủ tịch UBND phường Khương Đình từ năm 2018), Chu Xuân Sơn (cựu phó chủ tịch UBND phường, giai đoạn 2015-2020), Nguyễn Thị Kim Trang (cựu cán bộ địa chính - xây dựng phường, giai đoạn 2010-2018), Nguyễn Tuấn Anh (cựu phó Công an phường Khương Đình), Nguyễn Đình Quân (cựu tổ trưởng thanh tra xây dựng phường, giai đoạn 2014-2016).

Chung cư mini xây vượt 3 tầng, 12 phòng so với giấy phép xây dựng

Theo cáo trạng, bị can Minh là chủ sở hữu thửa đất 240m2 ở phố Khương Hạ. Tháng 3-2015, bị can được UBND quận Thanh Xuân cấp giấy phép xây dựng nhà ở riêng lẻ. Diện tích xây dựng tầng 1 là 167,4m2; mật độ xây dựng 70%; tổng diện tích sàn xây dựng 1.165,9m2; tổng chiều cao công trình 20,2m, gồm 6 tầng, tầng lửng và tum thang.

Từ ngày 14-5 đến cuối tháng 12-2015, ông Minh xây dựng, tự ý thay đổi thiết kế công trình, xây dựng thành 9 tầng, 1 tum, vượt 3 tầng so với giấy phép xây dựng, diện tích sàn tầng 1 là 240m2, vượt 132,6m2 so với giấy phép. Tổng số 45 phòng (căn hộ khép kín), vượt 12 phòng so với giấy phép xây dựng.

Đồng thời không lập hồ sơ thiết kế, thẩm duyệt, nghiệm thu, quản lý về phòng cháy chữa cháy theo quy định.

Ngày 28-7-2015, khi bị can đang xây dựng tại tầng 7 tòa nhà thì tổ thanh tra xây dựng phường Khương Đình phát hiện vi phạm, lập biên bản vi phạm hành chính.

Lực lượng chức năng yêu cầu ông Minh dừng thi công, đồng thời báo cáo UBND phường và Đội thanh tra xây dựng quận Thanh Xuân. Trên cơ sở tham mưu và báo cáo của tổ thanh tra xây dựng, ngày 29-7-2015 UBND phường Khương Đình đã ra quyết định đình chỉ thi công công trình.

Chủ nhà sau đó bị quận Thanh Xuân phạt 15 triệu đồng, buộc phá dỡ phần xây dựng sai phép, cưỡng chế thi hành.

Bị can Nghiêm Quang Minh (chủ chung cư mini xảy ra cháy ở phố Khương Hạ) thời điểm bị bắt - Ảnh: Công an cung cấp

Cán bộ "cưỡng chế nửa vời"

Tuy nhiên, khi nhận được quyết định cưỡng chế, Quân (tổ trưởng thanh tra xây dựng phường Khương Đình), Trang (cán bộ địa chính) và Tùng (nhân viên lĩnh vực môi trường đô thị của phường) lại lập biên bản.

Những người này ký xác nhận Minh tự tháo dỡ phần công trình xây dựng sai phép tại tầng 7, còn phần xây dựng sai mật độ so với giấy phép thì 3 cán bộ này không yêu cầu phá dỡ.

Cáo trạng xác định sau khi lập biên bản, các cán bộ này cũng không báo cáo về đường lối tiếp tục xử lý công trình xây dựng sai phép của Minh. Phó chủ tịch UBND phường Khương Đình Chu Xuân Sơn không kiểm tra đôn đốc 3 cấp dưới việc cưỡng chế.

Bị can Khang (đội trưởng Thanh tra xây dựng quận Thanh Xuân) khi đó biết sự việc "cưỡng chế nửa vời" nhưng không tiếp tục yêu cầu Tổ thanh tra xây dựng và UBND phường Khương Đình (phải) thực hiện quyết định cưỡng chế.

Viện kiểm sát cáo buộc Quân, Trang, Tùng, Sơn, Khang đã thiếu trách nhiệm trong công tác quản lý, "bỏ mặc" công trình của ông Minh tiếp tục xây dựng từ tầng 7 lên đến tầng 9 mà không bị bất kỳ một cơ quan, đơn vị nào của UBND phường Khương Đình và UBND quận Thanh Xuân kiểm tra, xử lý.

Nhiều lần bị cảnh báo nguy cơ cháy nổ, chủ chung cư mini vẫn phớt lờ

Từ tháng 10-2015 đến tháng 4-2016, ông Minh bán xong 45 căn hộ bằng hình thức ký các văn bản thỏa thuận về việc mua bán căn hộ hoặc văn bản thỏa thuận giao quyền quản lý, sử dụng căn hộ lâu dài cho các cá nhân và hộ gia đình.

Đến cuối năm 2016, toàn bộ 45 căn hộ đều có người ở. Thời điểm trước khi xảy ra hỏa hoạn có 147 cư dân sinh sống trong 45 căn hộ nêu trên.

Sau khi bán toàn bộ 45 căn hộ cho các hộ dân sử dụng, Minh không cư trú tại tòa nhà và xác định quyền quản lý, sử dụng là của toàn bộ cư dân.

Theo viện kiểm sát, Minh không có trách nhiệm đối với việc cư dân sinh sống và sự vận hành của tòa nhà. Toàn bộ xe máy, xe máy điện, xe đạp điện của cư dân đều để ở dưới tầng 1 tòa nhà, trung bình có 70 - 80 xe máy, xe điện các loại.

Theo cơ quan công tố, chung cư mini trên có nhiều vi phạm quy định về phòng cháy chữa cháy, được lực lượng chức năng chỉ ra, cảnh báo nguy cơ trực tiếp phát sinh cháy nổ, có thể gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng song Minh "phớt lờ".

Ngày 24-6-2020, quận Thanh Xuân ra quyết định đình chỉ hoạt động tầng một của tòa nhà. Minh và các hộ dân sinh sống tại đây bị yêu cầu phải thực hiện các yêu cầu về đảm bảo an toàn phòng cháy chữa cháy nhưng không thực hiện.

Công an quận Thanh Xuân tiếp tục gửi công văn cho họ và cả Công an phường Khương Đình nhưng không có chuyển biến.

Viện kiểm sát cáo buộc ông Phạm Tần Anh (phó chủ tịch UBND phường) và Nguyễn Tuấn Anh (phó Công an phường Khương Đình) khi đó phụ trách lĩnh vực phòng cháy chữa cháy nhưng không báo cáo, đề xuất tháo gỡ vấn đề khi Minh và cư dân không chấp hành quy định.

Khoảng 23h20 đêm 12-9-2023, đường dây dẫn điện bị chập mạch tại khu vực bình ắc quy đặt giáp tường phía nam tầng 1 tòa nhà gây cháy.

Mặc dù được phát hiện nhưng bình bọt chữa cháy tại tầng 1 tòa nhà không dập được đám cháy và ngọn lửa bùng phát lớn. Đến khoảng 0h15 ngày 13-9-2023, đám cháy mới cơ bản được dập tắt.

Hậu quả, vụ cháy đã làm 56 người tử vong, 44 người bị thương, thiệt hại về tài sản hơn 3,2 tỉ đồng.

Tác giả: Danh Trọng

Nguồn tin: Báo Tuổi trẻ