Bạn bị sốt, đau đầu, chảy mũi, hắt hơi, đau họng…. và băn khoăn không biết là liệu mình chỉ bị nhiễm lạnh, viêm mũi họng cấp thông thường hay là bị nhiễm cúm, đặc biệt là cúm A?. Hai loại bệnh này có tiên lượng và phương thức xử trí khác nhau: cảm lạnh hay viêm mũi họng cấp thường chỉ cần điều trị triệu chứng (sốt, đau, chảy mũi, ngạt mũi…) và có xu hướng khỏi không để lại biến chứng gì nếu không bị bội nhiễm. Ngược lại nếu nhiễm cúm A rất dễ bị dẫn đến viêm phổi và có thể có tỷ lệ tử vong. Theo một số nghiên cứu tại Mỹ, có thể có tới 35,5 triệu người mắc cúm mỗi năm và trong số đó 34.000 người tử vong. Cúm A còn có thể gây ra các biến chứng như: viêm tai, tiêu chảy, buồn nôn, chóng mặt, đau bụng, các vấn đề về tim mạch.
Như vậy việc phân biệt giữa cảm lạnh, viêm mũi họng cấp và cúm A là quan trọng.
Khi bị cảm lạnh hay viêm mũi họng cấp, bệnh nhân sốt nhưng thường dưới 39 độ C, không có cảm giác rét run; trong khi bệnh nhân nhiễm cúm A thường sốt trên 39 độ C, kèm theo rét run.
Bệnh nhân cảm lạnh hay viêm mũi họng cấp thường thấy đau đầu và đau họng, chảy múi và ngạt tắc mũi từng lúc, hắt hơi ít. Trong khi bệnh nhân cúm A thấy đau đầu và đau người, nhất là vùng thắt lưng, chảy mũi và ngạt tắc mũi thường xuyên có thể kèm theo đau rát mũi, hắt hơi nhiều.
Khám thực thể vùng Tai Mũi Họng của bệnh nhân cảm lạnh hay viêm mũi họng, thấy: Niêm mạc mũi phù nề, sung huyết, tăng tiết ít dịch, cuốn dưới quá phát; trong khi với bệnh nhân cúm A: Niêm mạc họng đỏ, tăng tiết nhiều dịch; cuốn dưới thường bình thường. Bệnh nhân ăn uống kém, thường đầy hay tức bụng. Test cúm A dương tính (chỉ làm khi nghi ngờ).
 |
|
Với viêm mũi họng thông thường hay nhiễm lạnh, bác sĩ sẽ chỉ định thuốc hạ sốt và chống ngạt mũi, chảy mũi bằng các thuốc co mạch, giảm sung huyết, sát khuẩn và săn khô niêm mạc mũi; thuốc giảm ho (nếu có ho nhiều).
Nếu xét nghiệm cho kết quả cúm A dương tính, bạn phải chú ý rằng Chỉ dùng các thuốc kháng virus khi có chỉ định của bác sĩ. Các triệu chứng cúm A nhẹ có thể tự khỏi khi được nghỉ ngơi nhiều và uống đủ nước. Đối với nhiễm cúm nặng, bác sĩ có thể kê đơn thuốc kháng virus: Zanamivir (Relenza), oseltamivir (Tamiflu)… Những loại thuốc này sẽ ức chế, làm giảm khả năng lây lan của virus cúm từ tế bào này sang tế bào khác, làm chậm quá trình lây nhiễm.
Bên cạnh đó, bệnh nhân cúm A cần được chăm sóc như sau:
- Bổ sung đủ nước: Đảm bảo cơ thể luôn đủ nước, giúp làm lỏng chất nhầy trong đường hô hấp, bù lượng nước bị mất (do sốt, nôn, tiêu chảy…) và tăng cường hệ thống miễn dịch. Có thể sử dụng các loại nước lọc, nước trái cây hay đồ uống bổ sung chất điện giải. Nên tránh đồ uống có chứa caffeine vì chúng có tác dụng lợi tiểu, khiến cơ thể bạn mất nước nhiều hơn.
-Dinh dưỡng: Nên dùng thức ăn dạng lỏng như súp, cháo… giúp tăng cường miễn dịch, có thể giúp làm giảm các triệu chứng của cúm.
-Nghỉ ngơi đầy đủ: Nghỉ ngơi cũng là cách hỗ trợ cơ thể chống lại nhiễm trùng hiệu quả và giúp hệ miễn dịch hoạt động tốt. Vậy nên, bạn cần phải ngủ đủ 8 tiếng mỗi đêm khi bị cảm cúm.
Phòng ngừa cúm như thế nào?
Cách tốt nhất để ngăn ngừa bệnh cúm là tiêm chủng hàng năm. Mỗi mũi tiêm phòng cúm có thể bảo vệ chống 3 đến 4 type cúm khác nhau trong mùa cúm đó./.
Tác giả: PGS TS BS Phạm Thị Bích Đào (BV Đại học Y Hà Nội)
