Quốc lộ 1 qua địa bàn tỉnh Nghệ An - Ảnh: DOÃN HÒA

Tỉnh xin gia hạn thời gian giải ngân tiền đền bù

Dự án cải tạo, mở rộng tuyến quốc lộ 1 qua địa bàn tỉnh Nghệ An có chiều dài hơn 73km, được thực hiện từ năm 1994-1996 và lần hai từ năm 2012-2014. Thời điểm đó, tỉnh Nghệ An đã thu hồi đất của hàng trăm hộ dân, giải phóng mặt bằng để thực hiện dự án.

Sau nhiều năm, nhiều hộ dân bị ảnh hưởng khi triển khai dự án mở rộng quốc lộ 1 từ năm 1994-1996 đã có kiến nghị, mong muốn được đền bù về đất do họ mới chỉ nhận được bồi thường tài sản trên đất là quá thiệt thòi.

Trước thực trạng đó, từ năm 2016 đến nay tỉnh Nghệ An đã rà soát số lượng người dân bị ảnh hưởng, kiến nghị lên trung ương để bố trí nguồn vốn chi trả.

Trên cơ sở đề xuất của UBND tỉnh Nghệ An, năm 2020 dự án đã được cấp bổ sung hơn 222 tỉ đồng từ nguồn vốn trái phiếu Chính phủ để ưu tiên cho các trường hợp sử dụng đất trước năm 1982, đủ điều kiện bồi thường theo quy định của pháp luật (được kết luận qua giải quyết đơn thư, khiếu nại).

Mặc dù vậy, đối với các hộ dân bị ảnh hưởng bởi dự án nhưng chưa được nhận kinh phí bồi thường vẫn tiếp tục khiếu nại.

Đến cuối năm 2023, Chính phủ tiếp tục bổ sung 1.275 tỉ đồng chi đầu tư cho tỉnh Nghệ An từ nguồn tăng thu ngân sách trung ương năm 2022 để giải quyết đền bù giải phóng mặt bằng của các dự án mở rộng quốc lộ 1, đoạn qua tỉnh Nghệ An thuộc nhiệm vụ ngân sách trung ương phát sinh sau khi các dự án này quyết toán.

Trong số 1.275 tỉ đồng được cấp, TP Vinh được phân bổ gần 22 tỉ đồng, huyện Diễn Châu được phân bổ hơn 512 tỉ đồng, huyện Quỳnh Lưu phân bổ hơn 122 tỉ đồng và thị xã Hoàng Mai được phân bổ hơn 618 tỉ đồng.

Tổng kinh phí cam kết giải ngân dự kiến đến ngày 31-12 là hơn 695 tỉ đồng. UBND tỉnh Nghệ An cũng đã báo cáo các bộ, ngành trung ương và đề nghị Quốc hội cho phép kéo dài thời hạn giải ngân số kinh phí còn lại sang năm 2025.

Nhiều địa phương phê duyệt kế hoạch chi trả tiền đền bù giải phóng mặt bằng quốc lộ 1 ở Nghệ An còn chậm, có nguy cơ phải hoàn trả ngân sách - Ảnh: TÂM PHẠM

Phê bình địa phương chi trả chậm cho dân

Tuy nhiên việc thực hiện chi trả đã phát sinh rất nhiều khó khăn trong việc xác định diện tích đất thu hồi, nguồn gốc đất… nên hiện các địa phương vẫn chưa hoàn thành việc chi trả theo đúng cam kết.

Theo UBND tỉnh Nghệ An, dự kiến đến cuối tháng 12-2024, UBND huyện Diễn Châu mới phê duyệt phương án bồi thường giải phóng mặt bằng được 323,98 tỉ đồng trong tổng số hơn 402 tỉ đồng.

Nếu không ban hành được quyết định phê duyệt phương án bồi thường giải phóng mặt bằng đối với số còn lại (hơn 78 tỉ đồng) thì phải hoàn trả ngân sách.

Đến tháng 12-2024, thị xã Hoàng Mai mới phê duyệt phương án bồi thường giải phóng mặt bằng được 99,55 tỉ đồng trong tổng số hơn 190 tỉ đồng đã cam kết.

Số còn lại (hơn 90 tỉ đồng) dự kiến đến tháng 1-2025 mới có thể phê duyệt phương án bồi thường giải phóng mặt bằng.

Dù đã công khai, song nếu không thể phê duyệt phương án bồi thường giải phóng mặt bằng trong tháng 12-2024 thì cũng phải hoàn trả ngân sách.

Trong công văn hỏa tốc đôn đốc gửi các địa phương, ông Lê Hồng Vinh - phó chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An - đã phê bình nghiêm khắc các lãnh đạo huyện Diễn Châu vì chậm trễ trong tổ chức thực hiện, dẫn đến nguy cơ không thực hiện được số kinh phí đã cam kết giải ngân.

Phê bình các thành viên ban chỉ đạo thuộc các sở, ngành liên quan vì không thường xuyên đôn đốc và báo cáo tình hình để có biện pháp xử lý kịp thời.

Trước thực trạng trên, UBND tỉnh Nghệ An yêu cầu các địa phương tập trung nguồn lực cao nhất cho công tác giải quyết đơn thư, lập và phê duyệt phương án giải phóng mặt bằng và chi trả cho các trường hợp bị ảnh hưởng bởi dự án mở rộng quốc lộ 1 đủ điều kiện theo quy định. Chậm nhất đến ngày 31-12-2024 phải chi trả xong tối thiểu số tiền đã cam kết.

Tác giả: Doãn Hòa

Nguồn tin: Báo Tuổi trẻ