Cảng Cửa Lò là cảng tổng hợp quốc tế, đầu mối khu vực loại 1, phục vụ việc vận chuyển hàng hóa nội địa, xuất nhập khẩu hàng hóa cho các tỉnh trong khu vực và nước bạn Lào. Mỗi năm, cảng Cửa Lò tiếp nhận vài nghìn con tàu nội địa và quốc tế vào làm hàng với sản lượng hàng hóa thông qua cảng khoảng 3-4 triệu tấn.

Hàng loạt tàu cá công suất lớn neo đậu lấn chiếm cầu Cảng Cửa Lò

Theo lãnh đạo Công ty CP Cảng Nghệ Tĩnh, từ những năm 2000, Cửa Lò chỉ có 4 chiếc tàu đánh cá lớn của ngư dân neo đậu, nhưng từ khi hoạt động chuyển đổi đánh bắt của ngư dân từ vùng lộng ra vùng khơi thì số tàu có công suất lớn đang ngày một gia tăng. Theo thống kê đến nay, tại hạ lưu cầu cảng 4 và thượng lưu của cầu 3 thường xuyên có gần 50 tàu cá lớn và hơn 20 tàu cá nhỏ có công suất từ 250CV đến 600CV neo đậu, trao đổi sản phẩm đánh bắt, tiếp nhận nguyên liệu, thực phẩm...

Cảng Cửa Lò với đặc thù là cảng biển quốc tế, nằm trên tuyến đường giao thông hàng hải quốc tế, là đầu mối giao thông vận tải của khu vực Bắc Trung Bộ nên vừa qua, Bộ Giao thông Vận tải đã đầu tư 390 tỷ đồng nạo vét, nâng cấp luồng cho tàu biển 10.000 - 15.000 DWT đầy tải vào cảng Cửa Lò, các loại tàu 20.000 tấn giảm tải đã có thể vào cảng tiếp nhận và chuyển giao hàng hóa. Mới đây, bến số 5 và 6 (do Công ty Tuấn Lộc làm chủ đầu tư) đang trong giai đoạn hoàn thiện, chuẩn bị đi vào hoạt động nhưng cũng đã bị hàng chục tàu cá ngang nhiên vào neo đậu, tiếp dầu nước, ngư lưới cụ, mua bán hải sản… hệt như cảng cá chuyên dùng. Đáng nói hơn, hiện không chỉ tàu của ngư dân địa phương mà có cả tàu của các tỉnh khác cũng ngang nhiên vào cảng mua bán hải sản.

Việc nhiều tàu cá neo đậu trái phép khiến Cảng Cửa Lò thiệt hại lớn về kinh tế

Thực trạng tàu cá ra vào tự do, neo đậu, chiếm dụng trái phép cầu Cảng Cửa Lò ngày càng có chiều hướng diễn biến phức tạp đã gây mất an ninh trật tự, an toàn hàng hải, ảnh hưởng nghiêm trọng đến công tác sản xuất kinh doanh của cảng, của doanh nghiệp xuất nhập khẩu qua cảng và sự phát triển kinh tế của tỉnh Nghệ An; đồng thời làm xấu đi hình ảnh Cảng Cửa Lò trong mắt chủ tàu, chủ hàng bạn bè quốc tế.

Đặc biệt, theo phản ánh của lãnh đạo Cảng Cửa Lò, thời gian gần đây số lượng, mức độ, tần suất tàu cá vi phạm ngày càng gia tăng và chủ tàu còn có biểu hiện chống đối. Điển hình như vụ tàu cá nằm chiếm ngay trên luồng vào ra cảng từ 13h chiều ngày 19/7/2018 cho đến 15h chiều ngày 20/7/2018 gây ách tắc các tàu hàng ra vào cảng; hay như ngày 20/01/2018, tàu cá thả dây neo ngay vị trí hạ lưu cầu cảng số 4 làm cuốn vào chân vịt tàu container Phúc Khánh khi cập cảng khiến cho chủ tàu và Cảng Cửa Lò phải mất rất nhiều thời gian và công sức mới có thể xử lý được sự cố nêu trên…

Một tàu hàng lớn đang vào cảng Cửa Lò bên cạnh các tàu cá đậu “ngáng đường”

Trao đổi với PV, ông Yên Văn Phúc - Phó GĐ Xí nghiệp xếp dỡ Cửa Lò (thuộc Công ty CP Cảng Nghệ Tĩnh), cho biết: “Hiện, chúng tôi vẫn chưa thể thực hiện di dời được các tàu cá đang chiếm dụng cầu cảng Cửa Lò. Việc này gây ảnh hưởng rất lớn đến hoạt động kinh doanh, an ninh trật tự tại cảng, gây thiệt hại lớn về kinh tế cho đơn vị chúng tôi nói riêng và Công ty CP Cảng Nghệ Tĩnh nói chung”.

Được biết, UBND thị xã Cửa Lò đã triển khai xây dựng bến neo đậu tại phường Nghi Tân từ năm 2015, tuy nhiên cảng cá này thi công ì ạch do vướng mắc một số điểm; thiết kế của cảng cá lại không phù hợp với với điều kiện neo đậu của tàu xa bờ công suất lớn. Luồng vào cũng như khu neo đậu cảng cá này bị cạn so với mớn nước của tàu xa bờ. Vị trí cảng lại nằm cách xa khu vực hậu cần và ngư dân sinh sống nên tính khả thi sau khi cảng này đi vào hoạt động cũng đang được đặt dấu hỏi. Đến đầu tháng 9/2018 này, do khó khăn về nguồn vốn nên hạng mục cầu của dự án trên vẫn chưa được xây dựng hoàn thiện.

Văn bản của Công ty CP Cảng Nghệ Tĩnh “cầu cứu” UBND tỉnh Nghệ An vào cuộc giải quyết

Với thực trạng trên, UBND Thị xã Cửa Lò đã chỉ đạo phường Nghi Tân, Nghi Thủy tăng cường công tác tuyên truyền để bà con ngư dân ra vào không làm ảnh hưởng đến hoạt động của Cảng quốc tế Cửa Lò. Đồng thời đẩy nhanh tiến độ thi công dự án Cầu và bến cá khu vực phường Nghi Tân để đảm bảo hoạt động đánh bắt cho bà con ngư dân nhưng xem ra đến nay vấn đề vẫn chưa được giải quyết.

Trước những khó khăn khi bị tàu cá neo đậu trái phép tại Cảng Cửa Lò, mới đây, ngày 27/7/2018, Công ty CP Cảng Nghệ Tĩnh đã có công văn số 158/KHKD-CNT về việc hỗ trợ giải phóng tàu cá neo đậu, chiếm dụng cầu Cảng Cửa Lò “cầu cứu” UBND tỉnh Nghệ An. Theo đó, Công ty CP Cảng Nghệ Tĩnh nêu thực trạng và kiến nghị đề xuất với UBND tỉnh Nghệ An, nội dung mong muốn UBND tỉnh này quan tâm, hỗ trợ chỉ đạo các lực lượng giải quyết triệt để tình trạng tàu cá neo đậu, chiếm dụng luồng và cầu cảng; về lâu dài yêu cầu sớm hoàn thiện bến cá tại phường Nghi Tân để di dời ổn định toàn bộ tàu cá, tránh tình trạng tái lấn chiếm cầu Cảng Cửa Lò.

Đề nghị UBND thị xã Cửa Lò, Sở NN&PTNT, Sở GTVT và UBND tỉnh Nghệ An cần phải vào cuộc quyết liệt để giải quyết dứt điểm tình trạng trên, tránh những hệ lụy không đáng có.

Tác giả: Phạm Tuân

Nguồn tin: Báo Tài nguyên và Môi trường