Nghĩa trang liệt sỹ quốc tế Việt - Lào (huyện Anh Sơn, Nghệ An). Ảnh: Nguyễn Diệu

Nghĩa trang liệt sỹ quốc tế Việt - Lào

Những ngày tháng Bảy, về thăm Nghĩa trang liệt sĩ quốc tế Việt - Lào (huyện Anh Sơn, Nghệ An), lắng lòng để cảm nhận rõ hơn sự hy sinh của các thế hệ cha anh, thể hiện tấm lòng thành kính, biết ơn vô hạn những Anh hùng liệt sĩ đã hy sinh vì quê hương, đất nước và nhiệm vụ quốc tế cao cả.

Trải qua hai cuộc kháng chiến giúp nước bạn Lào chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ, lực lượng quân tình nguyện và chuyên gia quân sự Việt Nam làm nhiệm vụ quốc tế ở Lào đã luôn kề vai, sát cánh cùng với nước bạn. Vừa chiến đấu chống địch càn quét, lấn chiếm; vừa tiến hành xây dựng và củng cố các đoàn thể, chính quyền kháng chiến, xây dựng và bảo vệ vùng giải phóng, tăng cường lực lượng vũ trang, phát triển chiến tranh du kích trên khắp các khu vực Thượng, Trung và Hạ Lào.

Các chiến sỹ ta đã coi đất nước Lào như quê hương thứ hai của mình và thực hiện đúng lời Bác Hồ kính yêu đã dạy: “Phải biết yêu thương sông núi, cỏ cây, nhân dân Lào như yêu thương chính cỏ cây, sông núi, nhân dân Tổ quốc Việt Nam”... Chính vì vậy, quân tình nguyện Việt Nam đi đến đâu cũng nhận được tình cảm yêu mến của nhân dân Lào.

Lắng lòng trước những nấm mộ liệt sỹ tại nghĩa trang Việt - Lào. Ảnh: Nguyễn Diệu

Trong số hàng ngàn quân tình nguyện và chuyên gia quân sự ấy có không biết bao nhiêu anh hùng đã ngã xuống trên đất nước Triệu Voi. “Mồ hôi, xương máu của chiến sỹ và chuyên gia Việt Nam hòa quyện cùng xương máu, mồ hôi của chiến sỹ và nhân dân Lào góp phần vun đắp, bảo vệ, phát triển tình hữu nghị đoàn kết liên minh chiến đấu đặc biệt Việt Nam - Lào, một quy luật, một nhân tố hết sức quan trọng bảo đảm thắng lợi cách mạng hai nước, một mẫu mực về mối quan hệ quốc tế trong sáng, một di sản vô cùng quý giá của hai dân tộc” (Đại tướng Võ Nguyên Giáp).

Để ghi nhớ và tri ân các anh hùng liệt sỹ quân tình nguyện Việt Nam đã kề vai sát cánh với quân giải phóng Pa-thét chiến đấu bảo vệ 2 đất nước, Đảng và Nhà nước ta đã cho xây dựng một nghĩa trang đặc biệt mang tên cả 2 Tổ quốc để làm nơi yên nghỉ cho những người lính tình nguyện Việt Nam đã chiến đấu và hy sinh trên đất nước Lào - Nghĩa trang liệt sỹ Việt - Lào.

Ráng chiều nhuộm đỏ trời Anh Sơn. Những bông hoa tím rung rinh trước gió. Tôi chậm rãi nghiêng mình và phủ phục trước những ngôi mộ. Đọc kĩ từng dòng chữ viết trên bia mộ, dường như... các cha, anh hi sinh khi còn rất trẻ. Và... những nấm mộ chỉ mới đưa về quy tụ nơi đây, dấu sơn vẫn còn mới.

Nơi đây đã trở thành một địa chỉ đỏ, một điểm giáo dục truyền thống cho các thế hệ trẻ và nhân dân... Ảnh: Nguyễn Diệu

Dưới cái oi bức của của tiết trời xứ Nghệ, nắng cuối hạ như nhuộm cả “ngôi nhà chung” của các anh. Tình cảm keo sơn, gắn bó thủy chung, sẵn sàng hy sinh vì nhiệm vụ cao cả của các liệt sỹ đã được Giáo sư Phan Ngọc thể hiện qua bài phú gồm 408 chữ khắc trên bia đá trong Nghĩa trang liệt sỹ Việt - Lào bằng 2 ngôn ngữ Việt - Lào.

Trong đó có đoạn:

"Nhân dân Việt Nam

Hào kiệt giống nòi, hiên ngang đất tổ

Hòa bình, độc lập, lẽ sống muôn đời; dân chủ, tự do, ước mơ vạn thuở.

Gặp thời đen tối, hai nước Việt - Lào, ách nô lệ đọa đày; được Đảng sáng soi một cõi Đông Dương đường cứu nguy vạch rõ...

Máu hòa vào máu, Cánh Đồng Chum, Xiêng Khoảng, Thà Khẹt, ta cùng bạn hy sinh; xương lẫn với xương, Át-tô-pơ, Khăm Muộn, Viêng Chăn, bạn cùng ta quyết tử.

Tình đoàn kết ấy dòng Cửu Long bao la, nghĩa thủy chung này dải Trường Sơn vững chãi...”

Mãi ngân vang bản hùng ca bất diệt

Kể từ khi xây dựng cho đến nay, Nghĩa trang liệt sĩ Việt - Lào trở thành “nơi chốn” của bao thân nhân gia đình liệt sĩ. Nơi đây đã trở thành một địa chỉ đỏ, một điểm giáo dục truyền thống cho các thế hệ trẻ và nhân dân huyện nhà.

Những ngày này, Ban Quản lý Nghĩa trang liệt sĩ Việt - Lào đã đón tiếp hàng vạn khách đến thắp hương, thăm viếng, tưởng nhớ các anh hùng liệt sĩ đã hi sinh vì độc lập, tự do của cả hai dân tộc. Đối với chính quyền và nhân dân huyện Anh Sơn, họ luôn tự hào và vinh dự khi được chung tay chăm sóc phần mộ cho hàng nghìn anh hùng liệt sĩ.

Nghĩa trang liệt sĩ Việt - Lào trở thành “nơi chốn” của bao thân nhân gia đình liệt sĩ. Ảnh: Nguyễn Diệu

Nghĩa trang liệt sỹ Việt – Lào, công trình biểu trưng cho tình đoàn kết thủy chung, son sắt của hai dân tộc anh em. Chiến tranh đã lùi xa, nhưng dư âm của nó vẫn còn trong mỗi làng quê, con phố khắp đất nước Việt Nam.

Chủ tịch Hồ Chí Minh đã từng khẳng định: “Máu đào của các chiến sỹ đã nhuốm lá cờ cách mạng thêm đỏ chói. Sự hy sinh của các liệt sỹ đã chuẩn bị cho đất nước nở hoa độc lập, kết quả tự do”. Và không chỉ chiến đấu cho đất nước mình, những chiến sỹ tình nguyện Việt Nam đã không tiếc tuổi thanh xuân của mình cho nhiệm vụ quốc tế cao cả, cho tình hữu nghị giữa Việt Nam với các nước láng giềng bè bạn...

Các anh nằm đây giữa lòng đất Mẹ. Dù trên tấm bia đá kia có ghi tên tuổi cụ thể hay chỉ là dòng chữ “Liệt sỹ chưa rõ họ tên” thì các anh cũng không bao giờ vô danh. Các anh mãi mãi là những người con anh hùng của một dân tộc anh hùng:

"...Xin đừng gọi Anh là liệt sỹ vô danh

Anh từng có tên như bao khuôn mặt khác...

...Tổ quốc không đánh mất tên Anh

Chỉ lặng thầm nhận về mình nỗi đau xanh cùng năm tháng".

(“Xin đừng gọi anh là liệt sỹ vô danh” – Văn Hiền)

Xin đừng gọi Anh là liệt sỹ vô danh... Ảnh: Nguyễn Diệu

Và các anh ra đi khi Tổ quốc gọi tên mình, trở thành những cánh hoa bất tử. Sự hy sinh của thế hệ cha anh hôm qua gợi mở trách nhiệm của người đang sống hôm nay, trong tâm khảm của "Bài ca không thể nào quên" để nỗ lực xây dựng quê hương đất nước ngày càng hùng cường, tươi đẹp.

Tác giả: Nguyễn Diệu

Nguồn tin: phuongnam.vanhoavaphattrien.vn