Homestay còn có thể gọi là nhà lưu trú cộng đồng, là một mô hình du lịch mà người kinh doanh có thể tận dụng nhà cửa, vườn tược của mình và nâng cấp, cải tạo để thành nơi đón khách du lịch. Ở homestay là một cơ hội cho du khách được trải nghiệm văn hóa địa phương một cách gần gũi nhất. Mô hình này đã phổ biến ở khắp đất nước Việt Nam, hầu như địa điểm du lịch nổi tiếng nào cũng có các homestay, ở thành phố hay miền núi du khách cũng đều có thể tìm được homestay khi đi du lịch. Du lịch cộng đồng với việc kinh doanh homestay đã giúp nhiều người dân, đồng bào các dân tộc ở miền núi vốn chỉ quen với nghề nông nghiệp truyền thống cải thiện được đời sống cả vật chất lẫn tinh thần.

Nếu bạn đang tìm kiếm một chuyến du lịch gần gũi với thiên nhiên, cơ hội khám phá văn hóa bản địa qua hình thức lưu trú tại các homestay thì có thể đến với các địa điểm sau.

Hoàng Su Phì, Hà Giang

Hà Giang là một địa điểm du lịch hút khách không chỉ là khách Việt mà du khách nước ngoài khi đến Việt Nam. Nhiều người cũng tìm cơ hội lên đây để khám phá khung cảnh núi non hùng vĩ, ngoạn mục. So với các huyện Đồng Văn, Mèo Vạc vốn đã nổi tiếng và bắt đầu đón khách từ lâu thì du lịch ở Hoàng Su Phì dường như còn khá mới mẻ.

Tuy nhiên, nhờ được chính quyền địa phương định hướng đúng đắn và đầu tư mạnh mẽ, nên hoạt động kinh doanh du lịch ở huyện miền núi này khá hoàn thiện. Cả huyện Hoàng Su Phì có rất nhiều xã làm du lịch mạnh với các dịch vụ homestay, cung cấp chương trình và hướng dẫn viên du lịch địa phương như Suối Thầu, Thông Nguyên, Nam Sơn… với hệ thống các homestay đa dạng và phong phú. Chủ nhà của các homestay đến từ nhiều sắc tộc khác nhau như người Dao đỏ, Dao áo dài, Tày và Nùng, La Chí… nên ở mỗi homestay bạn sẽ có cơ hội trải nghiệm các nét văn hóa khác nhau. Các chủ hộ homestay hầu hết đều đã từng trải qua các khóa học về nấu ăn, nghiệp vụ du lịch thậm chí ngoại ngữ… nên họ làm việc khá chuyên nghiệp và luôn để lại cho du khách những ấn tượng tốt đẹp khi đến Hoàng Su Phì.

Nhiều hộ homestay còn cung cấp các dịch vụ như tắm lá thuốc, biểu diễn văn nghệ, văn hóa truyền thống như nhảy lửa, ca nhạc dân gian… nếu khách có nhu cầu có thể đặt trực tiếp với chủ nhà. Đặc biệt đến Hoàng Su Phì bạn nên thuê xe ôm đi thăm quan các bản làng và những ruộng bậc thang kỳ vĩ. Những người lái xe ôm đều là người bản địa, nếu chủ nhà của bạn rảnh rỗi họ cũng có thể đưa bạn đi. Người dân ở đây đã quen với địa hình đồi núi hiểm trở, có lẽ chỉ có họ mới điều khiển được xe đi qua những cung đường ngoạn mục quá đỗi ở nơi này. Chính vì sự khó khăn vất vả của đường xá nên giá thuê xe ôm mỗi ngày cũng khá cao dao động từ 400 đến 600 nghìn tùy vào cung đường.

Ba Bể, Bắc Kạn

Hồ Ba Bể có lẽ không còn là một địa danh xa lạ với người Việt Nam. Được bao bọc bởi đại ngàn xanh ngát và những bản làng truyền thống, đẹp xinh, hồ Ba Bể nhìn từ xa đã đẹp đến nao lòng.

Cư dân sống quanh hồ Ba Bể chủ yếu là người Tày, xa hơn trong khu vườn quốc gia Ba Bể còn có các bản của người Dao và H’mông. Người Tày sống bên hồ Ba Bể đã làm du lịch từ lâu. Bạn có thể dễ dàng đặt homestay ở Ba Bể qua các trang mạng đặt phòng trực tuyến, còn nếu đi du lịch vào mùa thấp điểm (từ tháng 10 đến tháng 12) bạn có thể đến nơi rồi mới tìm chọn một homestay bất kỳ ở bản Pắc Ngòi hoặc Bó Lù khá dễ dàng. Hai bản cách nhau khoảng ba cây số và đều nằm sát bên hồ Ba Bể, rất nhiều nhà có ban công, cửa sổ hướng thẳng ra phía hồ xanh ngát. Hầu hết các homestay ở Ba Bể đều mang kiểu kiến trúc nhà sàn của người Tày truyền thống hoặc cách tân.

Ở Ba Bể bạn có khá nhiều lựa chọn để khám phá vẻ đẹp của thiên nhiên và văn hóa nơi đây. Vào mỗi sáng sớm bạn có thể đi dạo giữa đường mòn rừng vườn quốc gia Ba Bể để tận hưởng không khí trong lành của thiên nhiên, ngắm hồ từ trên cao. Hoặc có thể thuê xe đạp, xe máy từ chính các chủ nhà nơi mà bạn đang ở, họ sẽ sắp xếp cho bạn. Du khách có thể tự đi xe máy đến thăm các địa danh nổi tiếng trong vườn quốc gia Ba Bể như thác Bạc, hang Hua Mạ, chợ phiên Bằng Lũng... Đặc biệt, đến Ba Bể bạn không nên bỏ qua việc thuê thuyền đi thăm hồ, đó là cách để bạn thưởng ngắm trọn vẹn vẻ đẹp của hồ nước xinh đẹp này. Bạn có thể thuê thuyển nửa ngày, hoặc một ngày, các địa điểm thăm quan ở trong lòng hồ có đền An Mạ, Ao Tiên, Hang Rơi, thác Đầu Đẳng… Trước đây do chưa niêm yết giá nên đi thuyền ở Ba Bể cũng may rủi về giá cả, nhưng giờ đây bạn có thể yên tâm vì đã có bảng giá được niêm yết. Thường đi theo nhóm giá thuê sẽ rẻ hơn, khách có thể đặt thuyền ở các homestay nơi mình ở rất thuận tiện, nếu bạn là người có sức khỏe tốt bạn có thể thử đi trekking trong vườn quốc gia Ba Bể nửa ngày hoặc một ngày.

Quanh hồ Ba Bể có rất nhiều đặc sản để thưởng thức, người dân thường bán các món ăn này ở lối vào các điểm du lịch khá nhiều nhưng nhà hàng, quán ăn thì khá ít. Đặt bữa ăn với chủ nhà có lẽ là cách đơn giản nhất để có một bữa ăn ngon và tươm tất. Ngoài ra, nếu du khách muốn khám phá về văn hóa, âm nhạc của người bản địa họ cũng có thể đặt một buổi biểu diễn, chương trình văn nghệ dân gian với chủ nhà, các buổi biểu diễn này sẽ được các nghệ nhân nghiệp dư là bà con người Tày trong bản biểu diễn cho du khách xem.

Vân Hồ, Sơn La

Vân Hồ trước kia vốn thuộc huyện Mộc Châu của Sơn La, nay được tách ra thành một huyện riêng. Người H’Mông chiếm phần lớn dân số ở Vân Hồ và họ cũng mới bắt đầu làm du lịch rầm rộ từ khoảng ba đến năm năm trở lại đây. Ở Vân Hồ không khí, và cảnh quan thiên nhiên rất tuyệt vời, nhiều rau củ quả tươi được các chủ homestay dùng để làm thực phẩm cho khách lưu trú.

Không quá khó khăn để đi đến các homestay ở Vân Hồ, riêng dọc đường quốc lộ 6 đi về phía Sơn La đã có rất nhiều biển quảng cáo, chỉ dẫn đi đến các homestay. Đi vào trong các bản, du khách có thể thấy thêm nhiều homestay nữa, nhưng để có được sự lựa chọn tốt nhất về chỗ ở bạn nên nghiên cứu trước trên mạng. Vì ở Vân Hồ có một số hộ homestay phục vụ món ăn chưa được phong phú, đa đạng, người dân bản vẫn quen nấu theo kiểu truyền thống mà du khách ăn không quen sẽ cảm thấy không ngon.

Cũng như nhiều cộng đồng du lịch khác, các hộ làm homestay ở Vân Hồ cũng cung cấp các dịch vụ biểu diễn văn nghệ truyền thống và thường hay diễn ra vào buổi tối. Đây là những tiết mục văn nghệ rất sôi động, mang đậm đà bản sắc dân tộc và không hề gây nhàm chán với du khách thập phương. Đặc biệt là các tiết mục văn nghệ truyền thống của dân tộc H’Mông ở bản du lịch Hua Tạt.

Từ Vân Hồ khách có thể tự thuê xe khách hoặc xe máy lên huyện Mộc Châu thăm các địa danh du lịch nổi tiếng như cao nguyên chè và sữa bò Mộc Châu, thác nước Bản Vạt (hay còn gọi là Dải Yếm), hang Dơi, rừng thông Bản Áng. Ở Vân Hồ cũng có những cánh rừng thông rất đẹp, nếu muốn đi thăm rừng bạn nên nhờ chủ nhà tìm cho một hướng dẫn viên địa phương dẫn đi tránh bị lạc đường. Vân Hồ là một sự lựa chọn tuyệt vời cho những ai muốn rời xa những ồn ào, bụi bặm phố thị để được gần gũi với thiên nhiên, cả bốn mùa đều là thời gian đẹp để du khách đến thăm Vân Hồ và Mộc Châu. Mùa xuân được ngắm hoa mơ, hoa mận, hoa đào, mùa hè thưởng thức trái cây, ngắm đồi nương xanh, mùa thu ngô lúa chín vàng, đầu đông hoa cải trắng, cải vàng đầy trên nương, cả bốn mùa đều rất đẹp và thơ mộng.

Ngoài những địa điểm trên du khách yêu thích du lịch cộng đồng cũng có thể đến thăm và trải nghiệm các dịch vụ homestay ở các vùng miền núi khác như Mai Châu, Đà Bắc (Hòa Bình) để khám phá nét đẹp nguyên sơ, thuần khiết của núi rừng và văn hóa người Mường, người Thái Trắng. Đến Nghĩa Lộ (Yên Bái) là vùng đất nổi tiếng với cánh đồng xanh ngút ngàn, và những điệu xòe Thái say đắm lòng người, nếu bạn muốn tìm hiểu về văn hóa người Nùng có thể đến các bản du lịch cộng đồng ở huyện Quảng Uyên, tỉnh Cao Bằng, và du khách cũng có thể khám phá thêm về văn hóa, phong tục tập quán của H’Mông, người Dzay, người Tày… khi đến thăm Bắc Hà, Sa Pa (Lào Cai)…

Tác giả: Thị Đa

Nguồn tin: Emdep.vn