Vì sao ban QLDA thành lập còn ít?

Dự án đường du lịch ven hồ chứa nước bản Mồng, xã Quỳ Châu, Nghệ An do Ban QLDA huyện Quỳ Châu cũ giám sát thi công. (Ảnh: Minh Châu).

Thực tế cho thấy, nhiều phường, xã trên địa bàn tỉnh Nghệ An muốn thành lập Ban QLDA đầu tư xây dựng. Với mong muốn từ đó điều hành hiệu quả việc triển khai các dự án trên địa bàn và tập trung giải ngân nguồn vốn đầu tư công. Tuy nhiên, quá trình chờ đợi hướng dẫn cũng như còn có những vướng mắc đặt ra nên số lượng Ban QLDA được thành lập được rất ít. Đến hết tháng 10/2025, mới có 8 đơn vị được UBND tỉnh Nghệ An phê duyệt đề án thành lập Ban QLDA đầu tư xây dựng trong số 35 xã, phường có tờ trình. Trong khi tỉnh này có tới 130 xã, phường.

Trước tháng 11/2025, một trong những điều kiện thành lập Ban QLDA đầu tư xây dựng, cấp xã phải làm rõ nguồn thu của Ban QLDA nếu được thành lập trong tầm nhìn dài hạn từ 5 đến 10 năm. Theo đó, nhiều địa phương sau khi trình đề án, Sở Nội vụ Nghệ An đã trả lại để bổ sung chứng minh đảm bảo nguồn thu từ các dự án. Vấn đề này có địa phương chứng minh được nhưng có địa phương lại gặp không ít khó khăn.

Bà Trương Thị Thanh Huyền, Chủ tịch UBND xã Phúc Lộc, Nghệ An. (Ảnh: Minh Châu).

Bà Trương Thị Thanh Huyền, Chủ tịch UBND xã Phúc Lộc, Nghệ An chia sẻ, “UBND xã cũng đã tích cực rà soát và dự báo nguồn vốn ở đâu để chứng minh. Nhưng bây giờ chủ yếu trên mặt ý tưởng và kế hoạch, còn thực tế các quyết định phê duyệt chủ trương đầu tư để chứng minh bằng văn bản đến nay xã chưa có. Đó là cái khó khăn để chứng minh, cung cấp cho Sở Nội vụ”.

Qua khảo sát của sở Nội vụ vào tháng 7/2025 về nhu cầu thành lập Ban QLDA đầu tư xây dựng, trong tổng số 130 phường xã trên toàn tỉnh Nghệ An có 73 đơn vị phản hồi. Trong đó có 50 đơn vị đề nghị thành lập Ban QLDA đầu tư xây dựng, 20 đơn vị đề nghị chưa thành lập, 3 đơn có nhu cầu nhưng xác định hiện tại chưa đủ điều kiện thành lập. 57 đơn vị còn lại không phản hồi đồng nghĩa với việc không có nhu cầu.

Khi cấp xã được quyền tự quyết

Ngày 7/11/2025, Sở Nội vụ tỉnh Nghệ An có văn bản hướng dẫn các xã, phường trên toàn tỉnh triển khai thực hiện Nghị định số 283 ngày 31/10/2025 của Chính phủ. Theo đó, thay vì phải trình đề án để Sở Nội vụ thẩm định và UBND tỉnh phê duyệt như trước đây, việc thành lập Ban QLDA đầu tư xây dựng hoàn toàn do cấp xã tự quyết. Quy trình đã đơn giản hơn nhưng những khó khăn nội tại vẫn còn, kể cả thành lập hay không thành lập Ban QLDA đầu tư xây dựng cấp xã.

Vẫn còn những khó khăn, vướng mắc khi thành lập ban QLDA đầu tư xây dựng cấp xã. (Ảnh: Minh Châu).

Gói thầu sửa chữa cống chính đập Khe Cái, xã Phúc Lộc chỉ hơn 4,3 triệu đồng. Cuối tháng 10/2025, UBND xã này đã ban hành quyết định chỉ định thầu tư vấn thẩm tra bản vẽ thiết kế thi công và dự toán.

“UBND xã ra quyết định chỉ định đơn vị thẩm tra nhưng về thẩm định, Phòng Kinh tế cũng phải thực hiện. Cho nên mặc dù tin tưởng vào đơn vị thẩm tra, nhưng chắc chắn sau này trách nhiệm sẽ thuộc về Phòng Kinh tế. Trong khi đó hiện tại Phòng Kinh tế lại không có cán bộ chuyên môn địa chính, xây dựng”, bà Trương Thị Thanh Huyền, Chủ tịch UBND xã Phúc Lộc, Nghệ An băn khoăn.

Là xã trung tâm của huyện Quỳ Hợp cũ, nhưng theo ông Quán Vi Giang, Chủ tịch UBND xã Quỳ Hợp, quyết định tạm thời của xã là chưa thành lập Ban QLDA đầu tư xây dựng có 3 lí do: Thứ nhất là nguồn thu chưa đảm bảo, thứ 2 là thiếu cán bộ, công chức đáp ứng được phương án nhân sự, và thứ 3 là cách thức quản lý chưa rõ ràng.

Nhiều xã ở Nghệ An không thể thành lập ban QLDA đầu tư xây dựng vì không đủ khả năng cân đối thu chi. (Ảnh: Minh Châu).

Không thành lập ban QLDA đầu tư xây dựng vì không đủ khả năng cân đối thu chi. Vì vậy, xã Nghĩa Đồng đang cân nhắc việc sẽ lập ban QLDA kiêm nhiệm. Đồng thời thuê tư vấn tham gia vào quá trình thực hiện dự án. Tuy nhiên, theo ông Nguyễn Công Trung, Chủ tịch UBND xã Nghĩa Đồng, nếu thành lập ban QLDA kiêm nhiệm, Chủ tịch UBND xã sẽ vừa là chủ đầu tư, vừa là trưởng ban QLDA; vừa cấp tiền, vừa thẩm định, vừa kiểm tra, giám sát sẽ dễ dẫn đến tình trạng vừa đá bóng, vừa thổi còi.

Ban quản lý dự án cấp xã có 3 chức năng là quản lý dự án đầu tư xây dựng, giải phóng mặt bằng và phát triển quỹ đất. Thành lập hay không thành lập ban QLDA đầu tư xây dựng hiện nay do cấp phường xã quyết định. Nếu không thành lập ban QLDA, các xã, phường có thể thuê đơn vị tư vấn thực hiện các nhiệm vụ. Tuy nhiên, những khó khăn, vướng mắc mà cấp xã đang gặp phải cũng cần được xem xét tháo gỡ và giải quyết kịp thời.

Tác giả: Bá Thăng

Nguồn tin: Báo VOV