Chè vằng là thức uống được nhiều người yêu thích bởi công dụng giải khát, thanh nhiệt. Nhưng tác dụng của chè vằng lại không chỉ dừng lại ở đó.

Các loại chè vằng

Chè vằng có tên khoa học là Jasminum subtriplinerve – đây là loài thực vật có hoa họ Oliu (Nhài Oleaceae). Lá chè vằng tươi thường có 3 gân sọc, 2 gân uốn cong theo mép lá, 1 gân chính ở giữa lá. Hoa chè vằng có màu trắng, 10 cánh. Quả chè vằng khi chín sẽ to bằng hạt ngô, có màu vàng, bên trong có hạt cứng. Lá chè vằng khi phơi khô sẽ khó phân biệt hơn.

Thường có ba loại chè vằng chủ yếu: Chè vằng lá nhỏ, chè vằng lá to và chè vằng núi. Người dùng cần nắm rõ được công dụng cũng như cách sử dụng của những loại chè vằng này để tránh nhầm lẫn.

Chè vằng lá nhỏ
Chè vằng lá nhỏ còn được gọi là chè vằng sẻ. Chè vằng sẻ có lá nhỏ, mỏng, sau khi được phơi khô vẫn giữ màu xanh nhạt. Khi đun thành nước uống sẽ có vị thơm, nước cũng giữ được màu xanh nhạt.

Tác dụng của chè vằng sẻ đối với sức khỏe đã được khẳng định. Đây được coi là loại chè vằng tốt nhất vì hàm lượng các hoạt chất Flavonoid, Glucozit đắng và Alcaloid đều có rất nhiều. Trong Đông y cũng khuyến khích nên sử dụng chè vằng sẻ để tăng công dụng chữa bệnh.

Chè vằng tươi - Ảnh minh họa: Internet

Chè vằng lá to

Chè vằng lá to còn được gọi là chè vằng trâu. Chè vằng lá to sẽ có lá và thân to hơn, lá phơi khô sẽ có màu nâu, sau khi đun nước cũng sẽ có màu nâu sẫm, không có mùi thơm.

Hàm lượng các hoạt chất thấp nhưng vẫn có thể sử dụng được như thức uống thanh nhiệt, mát gan. Tuy nhiên nếu dùng để chữa bệnh thì chè vằng lá to được khuyên là không nên mà hãy sử dụng chè vằng lá nhỏ.

Chè vằng núi

Chè vằng núi không có tác dụng làm thuốc.

Lưu ý phân biệt chè vằng:

Do đặc tính sống thành bụi nhỏ, mọc hoang, lại bám vào thân cây khác và có hình dáng giống với cây lá ngón, đặc biệt là khi đã bỏ hết thân và cành. Vì vậy khi hái lá chè vằng, người hái phải thật sự chú ý để bảo vệ sức khỏe cho người sử dụng.

Tác dụng của chè vằng

Chè vằng là loài cây mọc hoang phổ biến ở nước ta. Ngoài việc thanh nhiệt, giải khát thì công dụng của chè vằng còn có những lợi ích gì với cơ thể mà nhiều người lại uống hàng ngày đến vậy?

Tác dụng của chè vằng với phụ nữ sau sinh

Chè vằng còn được biết đến với tên gọi dân gian khác là "cây gọi sữa". Các nghiên cứu khoa học hiện nay cũng đã khẳng định chè vằng rất tốt cho phụ nữ sau sinh. Hoạt chất glucozit có trong chè vằng có tác dụng kích sữa về nhanh, sữa đặc hơn.

Bên cạnh đó hoạt chất alcaloid và nhựa flavonoid còn là những chất kháng sinh tự nhiên chống khuẩn, kháng viêm. Phụ nữ sau sinh sử dụng chè vằng ngoài việc lợi sữa sẽ còn tránh được bệnh áp xe vú, một căn bệnh khá nguy hiểm cho phụ nữ sau sinh.

Tác dụng của chè vằng với sữa mẹ - Ảnh minh họa: Internet

Tác dụng của chè vằng giảm cân

Nhiều chị em thường thắc mắc tác dụng của chè vằng như thế nào nếu dùng để giảm cân. Một số nghiên cứu khoa học đã khẳng định chè vằng chính là "thần dược" giúp chị em đẩy lùi cân nặng nhanh chóng mà an toàn.

Glycozit đắng trong chè vằng có tác dụng cải thiện hệ tiêu hóa, tăng cảm giác no lâu, đốt cháy mỡ thừa hiệu quả. Cân nặng sẽ được cải thiện đáng kể nếu chị em sử dụng chè vằng thay nước lọc hàng ngày. Không những thế chè vằng còn giúp mát gan, thanh nhiệt sẽ giữ được làn da mịn màng, tươi trẻ.

Chè vằng phòng chống ung thư

Hoạt chất flavonoid ngăn chặn tình trạng oxy hóa, chống nhiễm độc, bảo vệ chức năng gan nên phòng chống ung thư. Uống chè vằng mỗi ngày, các tế bào của cơ thể sẽ luôn được bảo vệ, tránh được tình trạng gan bị nhiễm độc do môi trường ô nhiễm và thức ăn.

"Thần dược" của người cao tuổi

Chè vằng còn được coi là "thần dược" của người cao tuổi vì có tác dụng giảm mỡ máu, mỡ gan, điều trị bệnh cao huyết áp, phòng mất ngủ. Những người già sử dụng chè vằng thường xuyên sẽ thấy rõ được tác dụng của chè vằng đối với sức khỏe của mình.

Chè vằng là "thần dược" của người cao tuổi - Ảnh minh họa: Internet

Chữa chứng kinh nguyệt không đều

Đau bụng kinh, kinh nguyệt không đều luôn là nỗi ám ảnh với nhiều chị em. Theo Đông y, chè vằng có công dụng chữa bế kinh, khí hư và còn giảm tỷ lệ mắc các bệnh viêm nhiễm phụ khoa ở nữ giới.

Chữa bệnh về răng miệng

Chè vằng có tính kháng khuẩn, thanh nhiệt, giải độc nên đối với chứng đau răng miệng mà nói đây chính là vị thuốc hữu hiệu nhất. Chỉ cần dùng lá chè vằng tươi, rửa sạch, nhai kĩ trong miệng khoảng 30 phút người bệnh sẽ thấy cơn đau thuyên giảm, bệnh đau răng miệng cũng sẽ nhanh khỏi hơn.

Chè vằng chữa chứng đau răng miệng - Ảnh minh họa: Internet

Những người không nên sử dụng chè vằng

Chè vằng mặc dù có tính mát, thanh nhiệt, chữa bệnh nhưng những người sau đây lại không nên sử dụng chè vằng.

Trẻ em dưới 2 tuổi

Sức đề kháng của trẻ dưới 2 tuổi còn thấp. Chè vằng tính mát, lợi tiểu nhưng lại có tác dụng ngược lại với trẻ. Sử dụng chè vằng có thể khiến trẻ tiểu nhiều, lạnh bụng, sôi bụng.

Người bệnh huyết áp thấp

Do chè vằng tính mát nên người mắc bệnh huyết áp thấp uống vào sẽ xuất hiện hiện tượng hoa mắt, nhức đầu, chóng mặt. Nếu có sử dụng, người bệnh nên cân nhắc liều lượng trong ngày.

Phụ nữ mang thai

Chè vằng rất tốt với phụ nữ sau sinh nhưng lại bất lợi với phụ nữ mang thai. Chè vằng được dùng để điều trị chứng bế kinh nên có tác dụng đẩy máu đọng ra khỏi cơ thể, co bóp tử cung. Mẹ bầu sử dụng chè vằng có thể gây sảy thai, sinh non, vô cùng nguy hiểm.

Cách sử dụng chè vằng

Nhiều người thường thắc mắc rất khó để kiếm được chè vằng tươi. Hầu hết trên thị trường hiện nay đều bán chè vằng khô và cao chè vằng. Vậy chè vằng sau khi phơi khô còn tác dụng không và cao chè vằng là gì?

Chè vằng khô

Các bạn sẽ không phải quá lo lắng, tác dụng của chè vằng khô đã được kiểm chứng từ Đông y đến Tây y. Sau khi phơi khô, chè vằng (thường là chè vằng sẻ) sẽ vẫn giữ gần như nguyên vẹn được các hoạt chất giá trị có công dụng chữa bệnh.

Cách sử dụng chè vằng khô thường là đun lấy nước uống với hầu hết các công dụng chữa bệnh.

Với riêng chứng bệnh áp xe vú, chè vằng thay vì đun uống sẽ lấy lá chè vằng tươi hoặc khô giã nát, trộn đều cùng cồn 50 độ, đắp lên bầu ngực bị áp xe. Để đạt hiệu quả tốt nhất nên người bệnh nên thực hiện 3 lần/ngày cho đến khi bệnh khỏi hẳn.

Chè vằng khô cũng mang lại nhiều tác dụng cho sức khỏe - Ảnh minh họa: Internet

Tác dụng của chè vằng đối chứng kinh nguyệt không đều thì cần có sự kết hợp giữa chè vằng và một số vị thuốc khác. Thay vì uống nguyên nước chè vằng, chị em có thể áp dụng bài thuốc sau: 16g hy thiêm khô, 16g ích mẫu khô, 20g chè vằng khô, 8g ngải cứu khô. Tất cả các vị thuốc rửa sạch, sắc uống ngày 3 lần bệnh sẽ thuyên giảm.

Cao chè vằng

Cao chè vằng là lá chè vằng tươi được cô đặc lại thành cao. Cao chè vằng và chè vằng khô có tác dụng tương tự như nhau, chỉ khác ở cách sử dụng. Chè vằng khô thường dùng để đun nước uống hàng ngày. Cao chè vằng thì tiện hơn, chỉ cần pha liều lượng vừa đủ trong hướng dẫn sử dụng với nước ấm là có thể dùng ngay được.

Thị trường hiện nay có bày bán rất nhiều cao chè vằng. Tuy nhiên khách hàng cần phải lựa chọn địa chỉ bán hàng uy tín để tránh mua phải cao chè vằng giả hoặc có pha tạp chất, khi sử dụng sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe.

Tác dụng của chè vằng mang đến rất nhiều lợi ích cho sức khỏe. Vì vậy chè vằng nên được sử dụng thường xuyên để phòng tránh bệnh tật, bảo vệ sức khỏe, nhất là đối với những người cao tuổi.