Ép hay tự nguyện?

Vào dịp đầu năm học mới, nhiều phụ huynh ở Nghệ An tỏ ra rất bức xúc trước tình trạng lạm thu ở các trường học, từ cấp mẫu giáo đến THPT. Theo thống kê, mỗi học sinh trên địa bàn tỉnh này phải nộp hàng chục khoản tiền. Ngoài những khoản theo quy định như học phí, bảo hiểm y tế học sinh, có trường còn đưa ra rất nhiều khoản thu khác với số tiền 3 - 5 triệu đồng/học sinh, chưa kể sách vở và đồ dùng học tập phải tự mua.

Được biết, trước năm học 2019-2020, sở GD&ĐT Nghệ An đã ra Văn bản số 1570/SGD&ĐT – KHTC với nội dung: “... Yêu cầu các cơ sở giáo dục công lập trên địa bàn, thực hiện nghiêm túc các khoản thu, xây dựng dự toán thu, chi trình cấp trên có thẩm quyền phê duyệt, niêm yết công khai các khoản thu và đóng góp ít nhất 7 ngày trước khi thực hiện và thông báo để cán bộ, giáo viên, người học, cha mẹ người học và nhân dân biết, thực hiện và giám sát việc thực hiện; bản niêm yết phải ghi rõ nội dung các khoản thu, mức thu (nếu có), khoản đóng góp, đối tượng, mục đích sử dụng, nội dung chi, mức chi và các thông tin khác có liên quan...”.

Các cơ sở giáo dục không thu gộp các khoản thu và đóng góp đầu năm học để giảm bớt khó khăn cho người học và cha mẹ người học, tuyệt đối không được tự ý đặt ra các khoản thu thêm nào khác ngoài các khoản thu được quy định.

Với nội dung này, các trường THPT chỉ được thu các khoản khi đã được sở GD&ĐT phê duyệt. Thậm chí, sở GD&ĐT Nghệ An tiếp tục ban hành Công văn số 1758/SGD&ĐT – KHTC về việc chấn chỉnh thực hiện các khoản thu đầu năm học 2019 – 2020.

Với nội dung “Sở sẽ thực hiện giãn thời gian phê duyệt kế hoạch vận động tài trợ cho các nhà trường và dự kiến sẽ phê duyệt vào học kỳ II năm 2019 – 2020”. Điều đó đồng nghĩa với việc, các trường THPT trên địa bàn tỉnh Nghệ An chưa được thu các khoản thu trong kỳ I năm học 2019-2020.

Mặc dù vậy nhưng nhiều trường vẫn thu trái quy định tiền tài trợ giáo dục như: Trường THCS Nghĩa Khánh, huyện Nghĩa Đàn; trường THPT Đặng Thúc Hứa, huyện Thanh Chương; trường THPT chuyên Phan Bội Châu; trường THPT Lê Viết Thuật; trường THPT Huỳnh Thúc Kháng (TP. Vinh), Trường THPT Đô Lương 1 (huyện Đô Lương), trường THPT Phạm Hồng Thái (huyện Hưng Nguyên)...

Trường THPT Chuyên Phan Bội Châu bị phụ huynh phản ánh thu tiền tài trợ giáo dục khi chưa được cấp trên phê duyệt.

Trao đổi với PV, anh Nguyễn Như D., phụ huynh có con học ở trường THCS Nghĩa Khánh cho biết: “Cũng giống như mọi năm, nhà trường đưa ra rất nhiều khoản thu sai quy định của bộ GD&ĐT. Đặc biệt, là hai khoản tiền học thêm và tiền “tài trợ giáo dục” (khoản này những năm trước gọi là tiền xã hội hóa).

Chúng tôi là nông dân ở xã miền núi bị trường “ép” nộp “nhà tài trợ giáo dục” với mức cao, tối thiểu với mỗi học sinh lớp 5 là 230.000 đồng và học sinh lớp 1 là 300.000 đồng. Chỉ trừ những gia đình có giấy chứng nhận hộ nghèo là không phải nộp”.

Cũng giống như anh D., chị Nguyễn Thị. V., phụ huynh học sinh trường THPT Đặng Thúc Hứa (huyện Thanh Chương) cho biết, ngoài các khoản tiền học phí, tiền bảo hiểm y tế, tiền gửi xe, tiền học thêm, tiền khuyến học, tiền hội phí phụ huynh,... phụ huynh còn phải nộp số tiền tài trợ giáo dục lớn.

Cụ thể, mỗi học sinh lớp 10 phải nộp 600.000 đồng, lớp 11 phải nộp 550.000 đồng và lớp 12 phải nộp 500.000 đồng. Chưa hết, khoản tiền học thêm mỗi tuần 5 buổi, mỗi buổi 20.000 đồng. Một tuần 5 buổi học thêm lấy đâu thời gian cho học sinh nghỉ ngơi. Nhiều phụ huynh trường mầm non Bình Minh, ở TX.Cửa Lò cũng rất bức xúc vì những khoản tiền trên.

“Năm nào nhà trường cũng thu tiền nước uống, tiền vệ sinh rồi còn vận động các phụ huynh cho con học tiếng Anh ngoài giờ. Năm nay tôi thấy thông báo tiền Tiếng Anh 550.000 đồng/năm. Riêng học sinh lớp 4 tuổi tiền học liệu là 290.000đồng/tháng, dù không có trong quy định. Năm nay nhà trường thu tiền tài trợ 600.000 đồng/em. Riêng tôi có hai con sinh đôi nên được giảm 1 triệu đồng/2 cháu. Nhiều nhà hoàn cảnh khó khăn mà thu cào bằng thì rất vất vả”, chị N.T.H., phụ huynh cho biết.

Không chỉ ở nông thôn, ở TP.Vinh mức phí thu còn cao hơn nhiều. Được biết, sau khi trường tổ chức họp phụ huynh, giáo viên chủ nhiệm trường THPT Huỳnh Thúc Kháng đã tiến hành thu một số khoản tiền như học phí 4 tháng: 520.000 đồng, bảo hiểm y tế 423.000 đồng, học thêm tạm thu 1 triệu đồng, nước uống 100.000 đồng, quỹ hội phụ huynh trường 200.000 đồng và tài trợ giáo dục 1,1 triệu đồng.

“Họp phụ huynh cũng là lúc cô chủ nhiệm thông báo đóng các khoản thu nói trên, các phụ huynh bỏ tiền vào phong bì, ghi tên các khoản thu bên ngoài, không hóa đơn, biên nhận, mức thu tiền tài trợ giáo dục ở mỗi lớp khác nhau, khối lớp 10 và khối lớp 11 thì mức tài trợ cao hơn khối lớp 12”, chị Nguyễn Thị. C. có con học lớp 12 tại Trường THPT Huỳnh Thúc Kháng cho biết.

Trường THPT Phan Bội Châu, THPT Lê Viết Thuật cũng thu có mức thu như trên. mỗi học sinh phải nộp nhiều khoản. Đặc biệt là khoản tiền tài trợ giáo dục mỗi học sinh lớp 10 phải nộp 600.000 đồng, lớp 11 phải nộp 550.000 đồng và lớp 12 phải nộp 500.000 đồng.

Ngoài ra, khoản tiền học thêm mỗi tuần 5 buổi, mỗi buổi 20.000 đồng, tính ra mỗi tháng riêng tiền học thêm khoảng 400.000 đồng và tính cả năm lên đến hơn 3 triệu đồng.

Các khoản thu hầu như không có hóa đơn chứng từ.

Làm sai thì phải chịu trách nhiệm

Đa số phụ huynh không đồng tình với khoản thu này nhưng không ai dám lên tiếng phản đối vì sợ con em đi học bị “trù dập”. Khi ra khỏi cổng trường phụ huynh mới tụ tập bàn tán hoặc lên mạng xã hội bày tỏ sự bức xúc.

Trước sự việc phụ huynh phản ánh, thầy Cao Thanh Bảo - Hiệu trưởng trường THPT Huỳnh Thúc Kháng cho rằng: Việc thu tiền tài trợ giáo dục nhà trường chưa có chủ trương thu. Tuy nhiên, khi chúng tôi nhận được thông tin nhiều phụ huynh đã nộp các khoản trên cho giáo viên. Chúng tôi sẽ kiểm tra lại, cũng có thể có nhiều phụ huynh khi đi họp phụ huynh tiện thì họ nộp, cái đó không vấn đề gì”.

Bà Hoàng Phương Thảo, Trưởng phòng GD&ĐT TP.Vinh cho biết: “Nhà trường gây sức ép buộc phụ huynh phải nộp khoản tài trợ giáo dục như vậy là vi phạm, không được phép. Phòng giáo dục thành phố sẽ xử lý nghiêm minh những trường hợp giáo viên hay nhà trường trù dập học sinh có phụ huynh không nộp tiền tài trợ”.

Trao đổi vấn đề này, ông Nguyễn Trọng Hoàn - Chánh văn phòng sở GD&ĐT Nghệ An, cho biết Giám đốc sở GD&ĐT đã ký công văn gửi Phòng GD&ĐT các huyện, thành phố và các trường THPT trên địa bàn hướng dẫn cụ thể việc thực hiện các khoản thu, chi năm học 2019 - 2020. Nếu trường nào thực hiện trái với nội dung công văn là sai và phải chịu trách nhiệm”.

Trong văn bản còn có nội dung “Kiên quyết xử lý kỷ luật đối với những tập thể và cá nhân đã cố tình vi phạm, làm trái quy định của Nhà nước, tự tạo ra các khoản thu vượt mức quy định; không thực hiện nghiêm túc các nội dung chỉ đạo của sở GD&ĐT tại Công văn số 1570/SGD &ĐT – KHTC”.

Tác giả: Hà Hằng

Nguồn tin: Báo Đời Sống & Pháp Luật