Quang cảnh ô nhiễm ngay tại Di tích lịch sử cấp quốc gia.

Ghi nhận thực tế của PV cho thấy, cả tuyến kênh dài hàng trăm mét, nước trong hào đặc quánh, màu đen, đóng váng, rác thải đủ loại ứ đọng và bốc mùi hôi thối. Theo một số người dân tại đây, tình trạng nước kênh màu đen, đặc quánh, bốc mùi hôi thối đã từ lâu. Đặc biệt vào những ngày chuyển mùa, gió lớn thì mùi lại càng nồng nặc hơn. Mặc dù tình trạng ô nhiễm diễn ra nhiều năm nay nhưng vẫn chưa được giải quyết triệt để.

“Chúng tôi sống quanh đây cảm thấy rất hôi thối và khó chịu. Người dân muốn đi bộ thể dục nhưng không thể nào chịu được mùi nồng nặc này. Rác thải ứ đọng cũng không thấy ai giải quyết”, chị Tâm, một hộ dân sống cạnh hào Thành Cổ Vinh chia sẻ.

Không chỉ những hộ dân sống bên cạnh kênh hào mà những hộ ở cách xa khoảng 500m vẫn thấy rõ mùi hôi thối này. Hiện nay, kênh hào là nơi thoát nước mưa. Và cũng là nơi tiếp nhận trực tiếp nước thải sinh hoạt của hàng trăm hộ gia đình dọc lưu vực mương số 1 chảy từ Ga Vinh xuống, qua các phường: Quán Bàu, Quang Trung, Cửa Nam, và Lê Lợi.

Bên cạnh đó, bùn cát bồi lắng với khối lượng lớn đặc biệt tại khu vực sau cửa phai điều tiết nước Nguyễn Thị Định. Rác thải bừa bãi, nổi “lênh đênh” trên mặt nước, làm mất mỹ quan, gia tăng sự ô nhiễm và làm giảm độ lưu thông nước trong thành. Mực nước duy trì ở trong thành không đảm bảo theo thiết kế.

Theo ông Lê Minh Tuấn – chuyên viên môi trường UBND thành phố Vinh: “Nguyên nhân của tình trạng này là do hệ thống cống bao, hố thăm, giếng tách, siphon, cửa phai hoạt động chưa đảm bảo nguyên tắc thiết kế, có đoạn bị tắc nên nước thải sinh hoạt chảy trực tiếp vào hào thành”.

Công ty CP quản lý và phát triển hạ tầng đô thị Vinh là đơn vị được giao quản lí và vận hành hệ thống, chưa thường xuyên kiểm tra, vận hành hệ thống không theo đúng thiết kế (đóng mở các cửa phai, có cửa phai gần như không vận hành và vận hành chưa đúng khi có mưa), vận hành chưa được nhuần nhuyễn. Rác thải, bùn, đất thải ở nhiều hố thăm, giếng tách chưa được nạo vét, khơi thông kịp thời.

Trước đó, nào năm 2016, tỉnh Nghệ an đã khởi công dự án nâng cấp và cải tạo mương xung quanh hào thành cổ Vinh với tổng số vốn hơn 138 tỷ đồng. Cuối năm 2019, hào thành cổ Vinh hoàn thành xây dựng và bàn giao cho Công ty CP quản lý và phát triển hạ tầng đô thị Vinh quản lý vận hành. Ngày 30/6/2020, UBND thành phố Vinh đã có kế hoạch giải quyết ô nhiễm môi trường khu vực hào thành cổ Vinh, phối hợp với nhiều ban, phòng và các phường, xã nhưng tình trạng ô nhiễm vẫn không cải thiện.