Trong tham luận góp ý sửa đổi luật Tổ chức Chính phủ 2016 gửi đến Bộ Nội vụ, GS.TS Lê Minh Thông nhận định, sau 3 năm thực hiện, một số hạn chế, bất cập trong việc sắp xếp, kiện toàn cơ cấu tổ chức của Chính phủ, các bộ ngành vẫn chưa được khắc phục.

GS.TS Lê Minh Thông, Trợ lý Chủ tịch QH, nguyên Phó chủ nhiệm UB Pháp luật của QH. Ảnh: Lê Anh Dũng

Vẫn còn tình trạng ‘bộ trong bộ”

Ông nhận xét, cơ cấu tổ chức Chính phủ chậm được nghiên cứu để tiếp tục đổi mới theo hướng tinh gọn, hiệu quả. Cơ cấu được xác định gồm 22 bộ, cơ quan ngang bộ từ khoá 12 tiếp tục được duy trì đến khoá 14 dù luật đã có những điều chỉnh quan trọng theo hướng bộ quản lý đa ngành, đa lĩnh vực.

“Cơ cấu tổ chức gồm 22 bộ, cơ quan ngang bộ kéo dài từ nhiệm kỳ 12 đến nay cần được nhìn nhận, đánh giá toàn diện về sự phù hợp”, ông Thông nhấn mạnh.

Nguyên Phó chủ nhiệm UB Pháp luật so sánh với cơ cấu Chính phủ tại nhiều quốc gia có quy mô dân số, quy mô nền kinh tế lớn hơn Việt Nam nhiều lần, nhưng số lượng bộ ngành thường dao động dưới 20.

“Rõ ràng số lượng bộ, cơ quan ngang bộ ở nước ta vẫn còn nhiều”, ông Thông nhận xét.

Theo ông, để thực hiện Nghị quyết TƯ 6 khoá 12 về tinh gọn bộ máy hệ thống chính trị, cần tiếp tục nghiên cứu tiến tới cắt giảm số lượng các bộ, cơ quan ngang bộ xuống mức phù hợp.

Ông Thông đề xuất: “Thông qua việc tái cơ cấu lại các bộ, cơ quan ngang bộ, sáp nhập các bộ có nhiệm vụ, chức năng gần nhau để giảm số lượng bộ ngành, vừa khắc phục tình trạng trùng, lấn nhiệm vụ, chức năng giữa một số bộ, đúng theo nguyên tắc bộ quản lý đa ngành, đa lĩnh vực”.

Trợ lý của Chủ tịch QH nêu thực tiễn tổ chức Chính phủ những nhiệm kỳ vừa qua cho thấy, việc sắp xếp, sáp nhập các bộ thành bộ quản lý đa ngành chưa thực sự đi liền với việc điều chỉnh sâu về chức năng, cắt giảm, lồng ghép nhiệm vụ.

“Việc sáp nhập bộ ngành thời gian qua chủ yếu được thực hiện trên cơ sở hợp nhất các bộ đơn ngành, dẫn đến khối lượng công việc, phạm vi, lĩnh vực hoạt động của bộ trở nên phức tạp. Việc sáp nhập một số bộ đa ngành, đa lĩnh vực không kèm tái cơ cấu cấu trúc bên trong của các bộ nên tổ chức bộ máy bên trong bộ, cơ quan ngang bộ trở nên cồng kềnh, nhiều tầng nấc trung gian, số đầu mối đơn vị hành chính tăng cao”, ông phân tích.

Theo ông, cơ cấu tổ chức của bộ, cơ quan ngang bộ vẫn phổ biến theo mô hình truyền thống, gồm tổng cục, cục, vụ, văn phòng, thanh tra, đơn vị sự nghiệp công lập.

“Số tổng cục được thành lập ngày càng tăng, trong tổng cục cũng tổ chức cục, vụ, văn phòng, thanh tra…, tạo nên mô hình ‘bộ trong bộ’. Cơ cấu này tạo ra rất nhiều tầng nấc bên trong bộ, cơ quan ngang bộ, không những làm tăng tính cồng kềnh của bộ máy mà còn làm tăng tính quan liêu, giảm hiệu quả, hiệu lực của bộ máy quản lý”, ông Thông nhận định.

Hợp nhất một số bộ có chức năng giống nhau

Ông Lê Minh Thông đề nghị, cần các giải pháp cải cách quyết liệt để tái cơ cấu bộ máy Chính phủ, bộ máy các bộ, cơ quan ngang bộ theo đúng quan điểm tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả.

Theo đó, tập trung xây dựng Chính phủ kiến tạo, phát triển, liêm chính, hành động, phục vụ nhân dân. Tiếp tục thực hiện nhất quán và nâng cao hiệu quả mô hình quản lý đa ngành, đa lĩnh vực, điều chỉnh hợp lý ngành, lĩnh vực quản lý giữa các bộ để xác định hợp lý số lượng các bộ, cơ quan ngang bộ.

Nghiên cứu hợp nhất một số bộ có chức năng giống nhau, đối tượng và phạm vi quản lý liên quan với nhau để khắc phục tình trạng cắt khúc, chồng chéo hoặc bỏ trống trong quản lý nhà nước, nhưng phải đảm bảo sự liên thông, đồng bộ, thống nhất của bộ máy Chính phủ.

Đồng thời, đổi mới việc sắp xếp, tái cấu trúc tổ chức bên trong của bộ, cơ quan nganh bộ theo hướng tinh gọn, bỏ cấp trung gian. Trên tinh thần đó, xác định rõ tiêu chí thành lập phòng, vụ, cục, tổng cục, tạo khung tổ chức thống nhất, đồng bộ giữa các bộ, cơ quan ngang bộ.

Nghiên cứu, thay đổi quan niệm và nhận thức để có cách tiếp cận mới về cơ quan thuộc Chính phủ.

Tác giả: Thu Hằng

Nguồn tin: Báo VietNamNet