Miền Tây Nghệ An với địa hình chủ yếu là đồi núi, nơi những con sông có độ dốc cao, dòng chảy mạnh. Đây cũng là điều kiện lý tưởng cho những loài cá có giá trị cao sinh sống.

Các loài cá có giá trị cao ở miền Tây Nghệ An đều có đặc tính chung là sống ở vùng nước chảy. Vì thế việc đánh bắt cá hết sức khó khăn. Tuy nhiên, có những hôm may mắn người "săn" cá khủng có thể kiếm được hàng chục triệu trong một đêm.

Loài cá được xem là giá trị "khủng" nhất ở miền Tây Nghệ An là cá lệch (còn gọi là cá chình suối). Cá lệch là loại cá nước ngọt có thịt thơm ngon, bổ dưỡng, nhiều người ưa thích, săn lùng. Cá lệch có thân dài, thuôn, mình tròn, đầu có râu dài, ít xương. Loài cá này thường sống trong các hang, ngách nơi dòng nước chảy. Tuy nhiên, hiện cá lệch trên các sông suối khá hiếm, nên giá bán cao. Mỗi kg cá lệch có giá từ 800 nghìn đến 1 triệu đồng tùy theo trọng lượng cá. Cá càng to thì giá càng cao. Cá lệch có thể dùng để nướng, hấp sả hoặc nấu canh măng...

Gần đây, nhiều con cá lệnh khủng đã sa lưới ngư dân Nghệ An. Mới đây nhất, vào chiều 13/12, trong lúc đang cùng nhiều người dân khác trong xã đi bắt cá do thủy điện Xoóng Con ngăn dòng tích nước, anh Vi Văn Thìn và một nhóm bạn ở cùng bản đã bắt được con cá lệch nặng hơn 12 kg, dài hơn 1,8 m. Sau khi nghe tin anh Thìn và nhóm bạn bắt được cá lệch khủng, nhiều người dân tò mò kéo đến xem. Được biết, có người hỏi mua với giá 8,4 triệu đồng, anh Thìn và nhóm bạn đã đồng ý bán.

Trước đó, vào chiều 12/12, khi đang kéo lưới ở sông Giăng, đoạn qua Trại Bưởi, xã Thanh Hòa, huyện Thanh Chương (Nghệ An), anh Nguyễn Mạnh Hùng (26 tuổi) trú tại xóm Liên Chung, xã Phong Thịnh, phát hiện một con cá rất dài và nặng đang trong lưới. Kéo lưới lên, anh Hùng nhận biết đây là cá lệch. “Con cá này có chiều dài 1,6 m, cân nặng 10kg”, anh Hùng cho biết.

Biết tin anh Hùng bắt được cá lệch khủng, người dân địa phương hiếu kỳ đến xem rất đông. Sáng 13/12, anh Hùng quyết định bán con cá này cho một người quen ở TP Vinh với giá hơn 6 triệu đồng.

Tháng 9 vừa qua, một nhóm ngư dân ở Nghệ An đã thả lưới bắt được một con cá lệch nặng 22kg, dài hơn 2m. Ngay sau đó, con cá được bán lại cho một nhà hàng ở Hà Nội phục vụ thực khách.

Trước đó, vào tháng 8, một ngư dân ở Nghệ An đã bắt được một con cá lệch cân nặng 15kg, dài khoảng 1m trên sông Nậm Nơn. Con cá này đã được vận chuyển bằng ô tô từ Nghệ An đưa ra một nhà hàng ở quận Cầu Giấy, Hà Nội.

Chiều 3/8, hai anh em Nguyễn Văn Tạo và Nguyễn Văn Dũng (trú huyện Thanh Chương, Nghệ An) trong lúc chèo thuyền thả câu trên sông Lam qua huyện Thanh Chương đã bắt được con cá dài 1,6 m, nặng 16 kg. Cá được đưa vào bờ, nhiều người xác định là loài lệch.

Hay tin ngư dân bắt được cá to, một cửa hàng ở thành phố Vinh đã tìm về tận gia đình mua với giá gần 16 triệu đồng.

Sáng ngày 6/4, trong lúc đang đánh bắt cá trên sông Lam, thuộc địa phận huyện Kỳ Sơn, một người dân tên Liên đã bất ngờ bắt được một con cá lệch dài 1,6 m, nặng hơn 14 kg.

Anh Liên chia sẻ, bản thân đã làm nghề đánh bắt cá nhiều năm nhưng đây là lần đầu tiên bắt được một con cá lớn như vậy. Con cá sau đó đã được anh Liên đem bán cho một nhà hàng tại thị trấn Con Cuông, với giá hơn 10 triệu đồng.

Sáng sớm 1/1/2018, ông Nguyễn Xuân Minh (60 tuổi, trú xóm 3, xã Thanh Thủy, huyện Thanh Chương, Nghệ An) ra sông Rộ (một nhánh sông nhỏ của sông Lam, nằm trên địa bàn huyện Thanh Chương) để đánh bắt cá lấy may nhân ngày đầu tiên của năm mới.

Bất ngờ, ông Minh bắt được một con cá lệch "khủng" nên đưa về nhà kiểm tra. Con cá lệch cân lên nặng gần 10 kg, dài 1,6m.

Được biết, ông Minh làm nghề đánh cá hàng chục năm nay, nhưng đây là lần đầu tiên ông bắt được con cá lệch to như thế này ở một nhánh sông nhỏ này.

Ông Nguyễn Văn Tám, chủ một nhà hàng ở khối 5, thị trấn Con Cuông, huyện Con Cuông (Nghệ An) cho biết: Sáng 1/8/2017, gia đình ông đã mua được 1 con cá Lệch nặng 18 kg, dài gần 2m.

Ông Tám cho biết, con cá trên ông mua với giá 20 triệu đồng, do một người dân đánh bắt được trên sông Lam đoạn chạy qua huyện Tương Dương và Kỳ Sơn.

Rạng sáng ngày 12/6/2017, một người dân tên Hùng, trú tại xã Mỹ Lý, huyện Kỳ Sơn, tỉnh Nghệ An ra thả câu tại dòng sông Nậm Nơn (chảy qua địa bàn xã) và đã bắt được một con cá lạ, dài gần 1,7m, nặng 15kg và đã bán cho thương lái 10 triệu đồng.

Chiều 26/1/2017, trong lúc đang trên đường đi làm về anh L. V. C. (sinh năm 1984) bản Đồng Tiến, xã Lạng Khê, huyện Con Cuông bỗng nhìn thấy một cú vật mạnh trong vũng nước ở bên dòng sông Lam. Ngay sau đó anh đã hô hoán và cùng mọi người bắt được cá lệch quý nặng 17kg, dài 175cm.

Con cá này đã được làm thịt và bán với giá rẻ (120.000/kg) cho mọi người trong bản ăn Tết.

Ngày 11/11/2016, anh Nguyễn Văn Đức, SN 1975 cùng vợ là Trần Thị Lan ở khối 6, thị trấn Dùng, huyện Thanh Chương lúc đang buông cần câu cá thì phát hiện phao câu bị giật mạnh. Biết là có cá to mắc câu nhưng phải mất gần một tiếng đồng hồ vật lộn, vợ chồng anh mới đưa được con cá lên thuyền. Và bất ngờ hơn khi đó là một con cá lệch rất lớn, về cân lên thì được 12kg.

Sau khi đưa cá về nhà, gia đình anh Đức đã nhờ một người anh em buôn cá bán hộ con cá lệch cho 1 người ở thành phố Vinh (Nghệ An) với giá 10 triệu đồng

Một loài cá nữa cũng có giá trị gần tương đương với cá lệch là cá lăng. Loài này thân khá dài, mình chắc, bụng trắng, phần phía trên có màu nâu. Ở đầu của loài cá này có ngạnh rất sắc và nhọn. Người ta cũng dùng câu vương để bắt cá ngạnh, hoặc có thể dùng lưới tầng để bắt cá. Cá lăng rất dễ chế biến, có thể nấu canh với chuối, với măng ...

Thỉnh thoảng, người dân miền Tây xứ Nghệ cũng bắt được những con cá lăng có trọng lượng lớn. Trong ảnh là con cá lăng dài 1,8 mét, nặng 16 kg, màu vàng cam mà gia đình chị Vi Thị Lan câu được trên sông Nậm Nơn (Kỳ Sơn- Nghệ An) ngày 5/11/2017. Có thương lái ở Hà Nội hỏi mua với giá 12 triệu đồng nhưng vợ chồng chị Lan không bán.

Trước đó, vào ngày 6/9/2016, một người dân ở bản Xiềng Tắm, xã Mỹ Lý, huyện Kỳ Sơn câu được con cá lăng "khủng" nặng hơn 10kg trên sông Nậm Nơn. Sau đó, con cá này đã được bán cho một người cùng bản với giá 4 triệu đồng.

Một loài cá đặc sản nữa của sông nước miền Tây Nghệ An là cá ghé. Đây là loài cá thân nhám, sống ở đáy các con sông. Loài cá này khá chậm chạp so với các loài cá nước ngọt khác. Chúng thường sống theo đàn. Con cá ghé trưởng thành có thể nặng đến 50kg. Mỗi kg cá ghé có giá từ 300 đến 600 nghìn đồng.

Ngày 11/5/2016, ông Lô Vông Khăm, bản Xằng Trên (Mỹ Lý, Kỳ Sơn) đã câu được một con cá ghé khổng lồ nặng hơn 25kg, dài gần 1m, ở sông Nậm Nơn. Ông Khăm cho biết, hơn 20 năm nay ông mới câu được con cá lớn như thế này.