La Mã và Byzantine Sufetula

Thị trấn Sufetula được cho là do người La Mã thành lập vào thế kỷ 1 sau Công nguyên (sau CN) dưới triều đại của Hoàng đế Vespasian. Do phát hiện ra một số tấm bia được viết bằng chữ Punic, có vẻ như nó được xây dựng dựa trên một khu định cư Carthaginian thậm chí còn cũ hơn.

Như trường hợp của hầu hết các khu định cư La Mã ở châu Phi, Sufetula ban đầu là một khu định cư quân sự, nhưng nó nhanh chóng trở nên rất giàu có nhờ vào vùng nội địa nông nghiệp giàu có. Trong thời đó, khí hậu của Bắc Phi ẩm ướt hơn bây giờ và nó được gọi là vựa lúa của Rome. Đánh giá bởi số lượng lớn máy ép ô liu được tìm thấy ở vùng lân cận, sự thịnh vượng của họ dựa trên ngành công nghiệp dầu ô liu.

Giới cầm quyền Sufetula duy trì mối quan hệ chặt chẽ với Rome và họ đã xây dựng một cách xa hoa để giành được sự ủng hộ của các hoàng đế kế tiếp. Nó trở thành một trung tâm Kitô giáo lớn và cuối cùng là một giáo phận với một giám mục thường trú. Thành phố, không giống như các nước láng giềng, đã không suy tàn trong cuộc khủng hoảng thế kỷ thứ 3, nhưng nó đã bị chiếm giữ bởi những kẻ phá hoại khi Đế chế phương Tây sụp đổ vào thế kỷ thứ 5 sau CN.

Justinian Đại đế, Hoàng đế Byzantine, đã ra lệnh xâm chiếm Bắc Phi vào những năm 540. Những kẻ phá hoại đã thành lập một vương quốc ở tỉnh La Mã cũ đã bị chinh phục và khu vực này trở thành một phần của Đế quốc Byzantine. Byzantines củng cố thị trấn chống lại các bộ lạc Berber và kết quả là Sufetula trở thành thủ phủ của tỉnh.

Giữa thế kỷ thứ 7 sau CN, người Ả Rập Hồi giáo đã chiếm Ai Cập và đang đe dọa tỉnh Byzantine ở phía Bắc châu Phi. Vào những năm 640, Đế quốc Byzantine đã bị suy yếu bởi một loạt các cuộc nội chiến và điều này cho phép người Ả Rập xâm chiếm.

Một quan chức của Byzantine được biết đến với cái tên Prefer Gregory tuyên bố mình độc lập, rất có thể là kết quả của sự khác biệt tôn giáo với tòa án Constantinople. Quân đội Caliph đã xâm chiếm và đánh bại Tỉnh trưởng bên ngoài thị trấn vào năm 674 sau CN và sau đó đã phá hủy hầu hết khu định cư. Thị trấn hiện đại Sbeitla sau đó được xây dựng gần địa điểm này và ngày nay nó có dân số 20.000 người.

Tàn tích của Sufetula

Nhiều tàn tích tráng lệ ở khu vực được bao quanh bởi một bức tường được xây dựng bởi Byzantines. Cổng Antonine 3 vòm, được xây dựng vào năm 139 sau CN, dẫn đến quảng trường - không gian công cộng chính ở Sufetula La Mã, một trong những nơi được bảo tồn tốt nhất ở khu vực Địa Trung Hải.

Phía nam của địa điểm là một vòm ấn tượng khác được xây dựng dưới triều đại của Hoàng đế Diocletian. Gần đó là một ngôi đền dành riêng cho vị vua của các vị thần, Jupiter. Ngôi đền này được bao quanh bởi những ngôi đền khác dành riêng cho các thần Jupiter, Juno và Minerva.

Thành phố này đủ lớn để tự hào với một nhà hát vòng cung cũng như một khu nhà tắm thời La Mã có một số đồ khảm tinh xảo. Không chịu thua kém, các ngôi nhà cũng được trang trí xa hoa và đặc biệt, một biệt thự được gọi là Ngôi nhà của bốn mùa, có tác phẩm khảm tinh xảo.

Người Byzantines cũng xây dựng một số nhà thờ Cơ Đốc giáo. Dường như họ đã xây dựng lại Vương cung thánh đường Bellator và ngay sau khi chinh phục thị trấn, họ đã xây dựng Vương cung thánh đường St. Vitalis với nhiều phông chữ rửa tội và tranh khảm Byzantine tuyệt đẹp.

Mặc dù phần lớn địa điểm vẫn chưa được khám phá, một số di tích đã được xây dựng lại trong những năm gần đây, chẳng hạn như phòng tập thể dục trong khu nhà tắm.

Đến Sbeitla

Khu khảo cổ Sufetula không xa thị trấn Sbeitla hiện đại ở miền Trung Tunisia, gần biên giới Algeria. Khu khảo cổ nằm cạnh một bảo tàng nơi có nhiều cổ vật lịch sử được khai quật từ khu khảo cổ đang được trưng bày cho những người trả phí vào cửa.

Các không gian xanh tại địa điểm này rất phù hợp cho những buổi dã ngoại và mỗi năm một lần, lễ hội văn hóa và di sản được tổ chức trên Quảng trường La Mã cũ.

Tác giả: Trần Thắng

Nguồn tin: cstc.cand.com.vn