Khu vực mỏ khai thác quặng thiếc của Công ty TNHH thiếc Hà An, huyện Quỳ Hợp, tỉnh Nghệ An - Ảnh: Doãn Hòa

Ngày 15-10, ông Nguyễn Đình Tùng - chủ tịch UBND huyện Quỳ Hợp - cho biết huyện vừa có công văn gửi UBND tỉnh Nghệ An và các sở, ngành liên quan về việc đề nghị khẩn trương chuyển vị trí lấy nước thô đầu vào của Nhà máy nước thị trấn Quỳ Hợp.

Nguồn nước thô ô nhiễm, huyện lo lắng

Đây là diễn biến mới nhất liên quan đến vụ cá suối chết ở khu vực xã Châu Thành, huyện Quỳ Hợp nghi do nước thải từ hoạt động tuyển quặng thiếc nhận được sự quan tâm của dư luận vào tháng 7-2024.

Nhà máy nước thị trấn Quỳ Hợp được xây dựng từ năm 2000 đến nay đang cung cấp nước ăn, uống và sinh hoạt cho hơn 2.370 hộ với 9.851 nhân khẩu.

Nguồn nước của Nhà máy nước thị trấn Quỳ Hợp lấy từ nguồn nước suối Nậm Huống - gồm nhiều suối nhỏ, thuộc lưu vực của 6 xã đổ về.

Trên địa bàn 6 xã này có các hoạt động khai thác, chế biến khoáng sản của 51 mỏ khoáng sản (mỏ đá, quặng thiếc) đã được cấp phép.

Báo cáo từ UBND huyện Quỳ Hợp, trong quá trình hoạt động khai thác, chế biến khoáng sản và làm giàu quặng thiếc, thông qua các giai đoạn lắng lọc, chất thải lỏng sẽ được thải ra môi trường nước vào các dòng suối khu vực thượng lưu, chảy ra Nậm Huống đi qua cửa lấy nước của Nhà máy nước thị trấn Quỳ Hợp.

Trong khi đó, Nhà máy nước thị trấn Quỳ Hợp không có công nghệ tách các chất gây hại nêu trên ra khỏi nguồn nước cung cấp cho người sử dụng.

Công nghệ xử lý nước của Nhà máy nước thị trấn Quỳ Hợp được xây dựng từ 24 năm trước - Ảnh: Doãn Hòa

Trong những năm qua, đã xảy ra một số sự cố về môi trường ảnh hưởng đến nguồn nước đầu vào của nhà máy nước.

Vào tháng 3-2017, sự cố vỡ đập ngăn hồ lắng của khu vực mỏ Suối Bắc của Công ty cổ phần Kim loại màu Nghệ Tĩnh làm cá chết ở một số ao nuôi cá của các hộ gia đình.

Tháng 7-2024, xảy ra hiện tượng cá chết bất thường ở khu vực suối qua xã Châu Thành, phía dưới mỏ quặng thiếc của Công ty thiếc TNHH Hà An, thượng nguồn của nguồn nước nhà máy nước.

Kết quả phân tích mẫu nước mặt dòng suối vào ngày 8-7 có 5/8 thông số vượt quy chuẩn.

"Kết quả một số lần phân tích nguồn nước đầu vào của Nhà máy nước thị trấn Quỳ Hợp, hàm lượng một số kim loại nặng vượt quá quy chuẩn cho phép, trong đó hàm lượng asen đều vượt ngưỡng nguy hại", báo cáo UBND huyện Quỳ Hợp nêu.

Mới đây nhất ngày 10-9, trong công văn của Sở Tài nguyên và Môi trường Nghệ An cảnh báo chất lượng nước thô đầu vào của Nhà máy nước thị trấn Quỳ Hợp đặc biệt lưu ý hàm lượng asen vượt 20,3 lần - chỉ số asen cao nhất ở các nhà máy nước trên địa bàn tỉnh.

Xin tỉnh đổi nguồn cấp nước thô

Ông Tùng cho hay trong những năm qua, tại các kỳ họp HĐND cấp xã, huyện, cử tri và nhân dân đã có nhiều lần đề nghị nhà máy nước chuyển cửa lấy nước Nậm Huống sang suối Nậm Choọng, nhưng đến nay vẫn chưa có kết quả.

Cơ quan chuyên môn của UBND huyện không thể phân tích, kiểm định chất lượng nguồn nước đầu vào của nhà máy nước. Do đó việc quản lý chất lượng nguồn nước không đáp ứng được yêu cầu thực tiễn.

Từ năm 2018, UBND huyện đã nhiều lần có công văn đề nghị UBND tỉnh, các sở, ngành liên quan và Công ty cổ phần Cấp nước Nghệ An chuyển cửa lấy nước đến nguồn nước Nậm Choọng, do thượng nguồn dòng suối này không có hoạt động khai thác khoáng sản.

Tuy nhiên, dự án này chưa được chấp thuận chủ trương do chưa được bổ sung quy hoạch thêm một nhà máy cấp nước trên địa bàn Quỳ Hợp.

Sau nhiều lần xảy ra sự cố môi trường từ hoạt động khai khoáng, huyện Quỳ Hợp gửi công văn đề nghị UBND tỉnh Nghệ An đổi nguồn cấp nước nhà máy nước - Ảnh: Doãn Hòa

"Huyện đã phải tuyên truyền, vận động nhân dân hạn chế sử dụng nguồn nước của Nhà máy nước Quỳ Hợp để ăn, uống. Đồng thời tăng cường sử dụng nước giếng khoan hoặc nước mưa kết hợp sử dụng công nghệ lọc nước để có nước sạch phục vụ ăn, uống", ông Tùng nêu giải pháp tạm thời vừa qua.

Trả lời Tuổi Trẻ Online tại buổi họp báo về tình hình kinh tế, xã hội, quốc phòng và an ninh quý 3-2024 tỉnh Nghệ An, ông Nguyễn Duy Nhật - phó giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường Nghệ An - khẳng định qua kiểm tra, rà soát, hiện tượng cá suối chết ở Quỳ Hợp trong thời gian qua nguyên nhân do hoạt động khai khoáng, tuyển quặng thiếc.

"Sở sẽ tiếp tục tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra việc chấp hành pháp luật đối với các hoạt động khai thác khoáng sản, không để tình trạng này tái diễn. Các sở ngành cũng đang tích cực khảo sát, điều chỉnh nguồn nước đầu vào Nhà máy nước thị trấn Quỳ Hợp", ông Nhật cam kết.

Tác giả: Doãn Hòa

Nguồn tin: Báo Tuổi trẻ