Tại khối Nghĩa Sơn, phường Quang Phong, có 2 lò gạch nằm lọt thỏm trong khu dân cư, nằm cùng 1 trục đường liên khối và chỉ cách quốc lộ 15A chừng vài trăm mét. Trên đường bê tông của khối Nghĩa Sơn, lò gạch thứ nhất cách đường khoảng 50 m. Thời điểm chúng tôi có mặt, lò này vẫn đang hoạt động hai ống khói màu xám đang xả ra môi trường. Xung quanh lò, hàng trăm ngàn viên gạch thành phẩm được xếp thành nhiều dãy chờ vận chuyển đi tiêu thụ.

Các lò gạch công nghệ kiểu đứng liên tục ở phường Quang Phong, thị xã Thái Hòa vẫn hoạt động thường xuyên trong những năm qua

Phía trong cùng của hàng rào, chủ lò gạch đang dự trữ một khối lượng lớn đất sét làm nguyên liệu. Còn lò gạch thứ 2 nằm sát bên mép đường liên khối, cửa buồng đốt than cháy rừng rực, thợ lò phải dùng quạt điện để hỗ trợ tiếp nguồn ô xi gây cháy. Xung quanh, gạch được xếp nhiều hàng ngay ngắn cao ngang đầu người. Theo quan sát của chúng tôi, những gia đình sống xung quanh hầu hết vườn nhà chỉ cách 2 lò gạch này một dãy hàng rào.

Hàng triệu viên gạch, hàng chục nghìn mét khối đất nguyên liệu đang tập kết trong khu vực sản xuất

Một người dân sống phường Quang Phong cho biết: Những cột khói trắng, khói xám đang ngày đêm làm ảnh hưởng trực tiếp đến môi trường sống của nhiều người dân sống tại đây. Mỗi khi có gió đông nam, nhiều hộ dân bị chịu ảnh hưởng do đúng hướng khói lùa vào, khi trời mưa khói theo gió quấn xuống. Nhiều người già, trẻ em hít phải khói của lò gạch bị ảnh hưởng đến đường hô hấp. Kèm theo đó, các phương tiện vận chuyển nguyên, nhiên liệu để sản xuất và vận chuyển gạch đi tiêu thụ cũng khiến đường bê tông khu dân cư mau xuống cấp, không khí càng bụi bặm, gây ồn ào.

Được biết, 2 lò gạch kiểu đứng ở phường Quang Phong của hộ ông Trần Văn Chuyển và hộ ông Nguyễn Tất Viên đều trú tại khối Nghĩa Sơn. Các lò này được cải tiến từ lò gạch thủ công kiểu cũ vào năm 2012 để phục vụ nhu cầu xây dựng trên địa bàn và giải quyết một số việc làm cho người lao động địa phương.

Công nhân đang bốc gạch thành phẩm

Theo thông tin của phường Quang Phong cung cấp, đến đầu năm 2019, lò của ông Chuyển hiện nay còn 2 triệu viên gạch thành phẩm và 10 ngàn m3 đất sét. Dự kiến, lò gạch này hoạt động đến hết năm 2021 mới hết đất nguyên liệu. Còn lò gạch của ông Trần Tất Viên, đầu năm 2019, còn nửa triệu viên gạch, đất sản xuất có 20 ngàn m3. Theo dự kiến của chủ lò đến 2020 mới sản xuất hết đất nguyên liệu. UBND phường Quang Phong sau khi kiểm tra đã yêu cầu các chủ lò không được tập kết thêm vật liệu để sản xuất gạch. Trường hợp cố tình tích trữ thêm đất sẽ bị xử lý theo quy định của pháp luật.

Ông Nguyễn Hữu Cường, Bí thư Đảng ủy - Chủ tịch UBND phường Quang Phong nói, phường đã thành lập tổ công tác tuyên truyền và vận động xóa bỏ lò gạch công nghệ kiểu đứng sử dụng nguyên liệu hóa thạch, thành phần gồm lãnh đạo UBND phường, công an, địa chính, văn hóa, mặt trận tổ quốc và các đoàn thể. Phấn đấu đến ngày 31/12/2019 địa phương sẽ chấm dứt hoạt động của các lò gạch này.

Lò gạch công nghệ lạc hậu nhả khói trong khu dân cư gây ô nhiễm môi trường

Thực hiện lộ trình xóa bỏ lò gạch công nghệ kiểu đứng trước năm 2020 theo văn bản chỉ đạo của UBND tỉnh Nghệ An và Sở Xây dựng, ngày 24/12/2018, UBND thị xã Thái Hòa đã có công văn gửi phường Quang Phong và 2 chủ lò gạch với nội dung, không đồng ý với đề nghị gia hạn hoạt động đến hết năm 2021 của 2 hộ dân có lò gạch kiểu đứng đang hoạt động trên địa bàn phường Quang Phong. Yêu cầu ông Trần Tất Viên và ông Trần Văn Chuyển chấp hành nghiêm túc quy định của pháp luật và ý kiến chỉ đạo của chính quyền các cấp. Thị xã cũng giao UBND phường Quang Phong đôn đốc, kiểm tra, giám sát chặt chẽ hoạt động của 2 lò gạch trên. Nếu có hành vi vi phạm pháp luật thì xử lý (hoặc kiến nghị xử lý) kịp thời, nghiêm minh theo quy định của pháp luật.

Ông Nguyễn Thanh Tú- Trưởng Phòng quản lý đô thị thị xã Thái Hòa cho biết, hiện nay, thị xã Thái Hòa đã xóa 100% lò gạch thủ công, đối với các lò gạch kiểu đứng sử dụng nhiên liệu hóa thạch chỉ còn tồn tại ở phường Quang Phong. UBND thị xã thường xuyên đôn đốc phường UBND Quang Phong tiến tới xóa bỏ 2 lò gạch này theo kế hoạch đã đề ra.

Nhãn

Được biết, ngày 22/10/2018, UBND tỉnh Nghệ An có Công văn số 8100/UBND-CN, yêu cầu: UBND huyện Đô Lương khẩn trương chỉ đạo hoàn thành việc xóa bỏ cơ sở sản xuất gạch bằng công nghệ lò đứng tại xã Mỹ Sơn theo đúng lộ trình đã quy định tại Quyết định 1469/QĐ-TTg ngày 22/8/2014 của Thủ tướng Chính phủ. Hoàn thành trong năm 2018.

Đồng thời, theo báo cáo số 2262/BC-SXD.VLXD ngày 15/10/2018 của Sở Xây dựng Nghệ An về việc xóa bỏ lò gạch thủ công, thủ công cải tiến, lò vòng, lò đứng liên tục sử dụng nhiên liệu hóa thạch trên địa bàn tỉnh Nghệ An thì đến hết tháng 12/2015 tỉnh này đã hoàn thành việc xóa lò gạch nung thủ công. Có 23 lò nung thủ công cải tiến tại 2 huyện Anh Sơn và Tân Kỳ đã dừng hoạt động, hiện tại các chủ cơ sở sản xuất đang phối hợp với UBND các huyện để chuyển đổi hình thức sản xuất.

Hiện, trên địa bàn tỉnh Nghệ An còn 1 lò vòng và 14 lò đứng liên tục, trong đó có 8 lò thuộc các huyện miền núi có thời hạn xóa bỏ trước năm 2020 và 7 lò thuộc vùng đồng bằng có hạn xóa bỏ trước năm 2018 (Nam Đàn 5, Đô Lương 1, TP Vinh 1). Theo báo cáo thì 6 lò ở Nam Đàn và TP Vinh đã ngừng hoạt động theo quy định, chỉ còn 1 lò ở xã Mỹ Sơn (Đô Lương) chưa được xóa bỏ.

Tác giả: Đình Tiệp – Tưởng Cao

Nguồn tin: Báo Tài nguyên & Môi trường