Nhiều năm nay, tại bản Minh Tiến, xã Châu Tiến, huyện Quỳ Châu diễn ra tình trạng lấn chiếm trái phép lòng sông Hiếu. Do quốc lộ 48 đoạn qua bản Minh Tiến là đường ven sông nên đồng nghĩa với việc hành lang an toàn giao thông đoạn này cũng bị lấn chiếm không thương tiếc. Việc lấn chiếm lòng sông không những làm tăng rủi ro thiên tai, ảnh hưởng khai thác và bảo vệ bờ sông mà hành lang an toàn cho đường QL48 cũng bị đe dọa. Tuy nhiên, đến nay các cơ quan chức năng vẫn chưa có giải pháp hữu hiệu để ngăn chặn tình trạng này.

Những bãi đất mới được người dân đổ cạnh bờ sông để chiếm dụng diện tích

Chúng tôi có mặt tại điểm đầu bản Minh Tiến (phía bên phải, tính theo hướng từ huyện Quế Phong đi huyện Quỳ Châu) để chứng kiến cảnh hành lang đường và bờ sông bị đổ đất lấn chiếm. Trên đoạn đường dài hàng trăm mét, nhiều hộ đã xây dựng những công trình kiên cố trên nền đất đổ lấn để ở và kinh doanh. Đặc biệt có nhiều nền đất rộng cả ngàn mét vuông, cao khoảng 5 m đã được các hộ dân san gạt bằng phẳng. Một số mảnh đất đang được đổ lấn ra lòng sông hàng chục mét. Hầu hết, các mảnh đất được đổ lấn liền kề nhau, nằm lọt trong hành lang bảo vệ đường QL48A, thậm chí trời mưa nước mưa không có chỗ để thoát…

Với thủ đoạn đổ trộm đất đá, “gặm nhấm” lòng sông từng ngày, chỉ trong một thời gian nhiều hộ đã có trong tay một miếng đất rộng rãi mặt tiền đường quốc lộ mà không phải tốn nhiều công sức, tiền bạc. Sau khi đã có nền, một số hộ đã xây dựng nhà xưởng để sản xuất và tập kết vật liệu xây dựng hoặc kinh doanh buôn bán và làm các loại hình dịch vụ khác.

Một người dân ở bản Minh Tiến, xã Châu Tiến cho biết: Những người lấn sông thường dùng xe tải nhỏ, chở đất đá mua trôi nổi đổ thành nhiều đợt sau đó lu lèn để làm mặt bằng. Thời gian đổ đất và san gạt không xác định.

Qua tìm hiểu chúng tôi được biết, tình trạng tái lấn chiếm lòng sông đã xảy ra nhiều năm nay. Năm 1997, khi nâng cấp quốc lộ 48A nhiều hộ dân thuộc bản Minh Tiến phải di dời để lấy đất làm nền đường. Một số hộ dân đi ở nơi khác, một số đi miền Nam nhưng sau đó cũng đã quay về quê.

Bờ sông Hiếu, đoạn qua bản Minh Tiến, xã Châu Tiến đã được một số hộ lấn chiếm để dựng xưởng sản xuất và kinh doanh

Ông Trần Văn Hoàng, Chủ tịch UBND xã Châu Tiến cho biết: Ngày đó, các giấy tờ liên quan đến các hộ dân phải di dời do đã lâu nên hồ sơ liên quan đến đất đai không còn lưu ở xã Châu Tiến. Ông lên làm chủ tịch xã từ năm 2012, vấn đề đất đai ở bờ sông Hiếu cụ thể tại khu vực bản Minh Tiến một phần do lịch sử trước đây để lại nên khó khăn trong giải quyết.

Năm 2013, hội đồng xét cấp đất của xã không xét cấp bìa đỏ cho các hộ dân xây dựng ở dọc bờ sông, không quy hoạch vào đất ở để tránh tình trạng người dân xây nhà kiên cố gây khó khăn cho giải tỏa hành lang. Hiện nay, không chỉ có những hộ mới lấn mà có nhiều hộ ở hàng chục năm nay cũng không xét cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Thời gian gần đây một số hộ đổ đất, dựng xưởng để sản xuất và kinh doanh.

Trong xây dựng nông thôn mới hiện nay, xã Châu Tiến đang quyết liệt vào cuộc ngăn chặn tình trạng tái lấn chiếm để tránh hệ lụy sau này khó giải quyết. Hiện nay, xã ngăn chặn bằng cách vận động một số doanh nghiệp, cá nhân không vận chuyển đất, đá cho những hộ chiếm bờ sông và yêu cầu không cung cấp đất để họ chở đến đổ ở khu vực này. Ông Hoàng cho biết thêm.

Ông Hoàng Xuân Cương, Đội trưởng Đội Thanh tra giao thông số 4, Sở GT- VT Nghệ An, cho biết: Lực lương Thanh tra giao thông đã tiến hành kiểm tra và yêu cầu đình chỉ hoạt động lấn sông, chiếm hành lang đường của một số hộ dân. Đội cũng đã làm việc với xã Châu Tiến để phối hợp với chính quyền xử lý dứt điểm tình trạng trên.

Về việc lấn sông trái phép của địa phương, ông Lô Thanh Sơn, Trưởng phòng Tài nguyên & Môi trường huyện Quỳ Châu khẳng định: Tình trạng lấp đất trái phép có khoảng 20 hộ. Việc san lấp ở bản Minh Tiến huyện và xã đã có nhiều văn bản đình chỉ nhưng họ vẫn cố tình không chấp hành. Ở khu vực đó huyện Quỳ Châu không quy hoạch đất ở và đưa vào diện khu vực có nguy cơ bị sạt lở cao.

Được biết, trong đợt mưa cuối tháng 7 năm nay, dọc bờ sông Hiếu (đoạn chảy qua huyện Quỳ Châu) xuất hiện nhiều đoạn sạt lở, hàm ếch ăn sâu vào sân sau của nhà dân. Vùng sạt lở có chiều dài hàng trăm mét, sâu vào chân bờ sông. Riêng dọc sông Hiếu đoạn qua bản Minh Tiến có gần 50 hộ dân sinh sống thì có 22 hộ bị ảnh hưởng trực tiếp của sạt lở.

Việc nhiều hộ dân nói trên tự ý đổ đất, san lấp lấn bờ sông Hiếu không chỉ gây ảnh hưởng đến dòng chảy, cản trở hành lang thoát lũ, vi phạm hành lang an toàn giao thông… mà còn tiềm ẩn những nguy cơ cao về sạt lở, thiên tai về sau. Đề nghị chính quyền địa phương cần phải có các biện pháp tuyên truyền để người dân hiểu rõ lợi, hại. Đồng thời, xử lý nghiêm những trường hợp cố tình vi phạm theo quy định của pháp luật.

Tác giả: Phạm Tuân

Nguồn tin: BÁO Tài nguyên và Môi trường